การใช้พจนวัตรของผู้เรียนภาษาไทยชาวจีน:
การศึกษาตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์ภาษาระหว่างกลาง
คำสำคัญ:
พจนวัตร, การผลิตภาษา, ปัญหาในการสื่อสาร, วัจนปฏิบัติศาสตร์ภาษาระหว่างกลาง, ผู้เรียนภาษาไทยชาวจีนบทคัดย่อ
พจนวัตรเป็นรูปภาษาตายตัวที่มักปรากฏซ้ำในสถานการณ์หนึ่ง ๆ จนเป็นขนบในการปฏิสัมพันธ์ที่เจ้าของภาษารับรู้ร่วมกัน แต่มักเป็นความท้าทายสำหรับผู้เรียนภาษาที่สอง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้พจนวัตรของผู้เรียนภาษาไทยชาวจีนและปัญหาในการสื่อสารตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์ภาษาระหว่างกลาง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามชนิดเติมเต็มบทสนทนาจากผู้เรียนซึ่งอยู่ในระดับ B2-C2 จำนวน 33 คน และเจ้าของภาษาชาวไทยจำนวน 30 คน ประกอบกับการสัมภาษณ์เชิงลึกเจ้าของภาษาจำนวน 30 คน ผลการศึกษาพบว่าแม้ผู้เรียนจะเรียนภาษาไทยอยู่ในระดับกลางถึงสูง แต่ยังคงมีปัญหาในการใช้ พจนวัตร 2 ประการ คือ ผู้เรียนใช้พจนวัตรน้อยกว่าเจ้าของภาษาอย่างมีนัยสำคัญ อีกทั้งยังใช้ถ้อยคำที่มีรูปภาษาแตกต่างจากเจ้าของภาษาด้วย โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่มุ่งแสดงความรู้สึกหรือความปรารถนาดี ความแตกต่างบางประการอาจก่อให้เกิดปัญหาในการสื่อสารได้ ทั้งด้านการสื่อเจตนา ความสุภาพและความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ความเหมาะสมต่อคู่สนทนา และความเป็นธรรมชาติ นอกจากนี้ผลการศึกษายังสะท้อนให้เห็นอิทธิพลจากภาษาแม่ของผู้เรียนด้วย
References
ภาษาไทย
Jeerarat Patcharatmora จีรรัตน์ เพชรรัตนโมรา. (2001). Kanseuksa kankhotot khong phuphut thi mi sathanaphap thang sangkhom tangkan การศึกษาการขอโทษของผู้พูดที่มีสถานภาพทางสังคมต่างกันในภาษาไทย [A study of making apologies in Thai by speakers of different social status]. [Master thesis, Chulalongkorn University]. CUIR http://cuir.car.chula.ac.th/ handle/123456789/72832.
Narisa Paicharoen นริศา ไพเจริญ. (2016). Kanwikhro botsonthana nai baeprean phasa Thai samrap phurean tangchat การวิเคราะหบทสนทนาในแบบเรียนภาษาไทยสําหรับผูเรียนตางชาติ [A conversation analysis of dialogues in Thai textbooks for non-native learners]. [Doctoral dissertation, Thammasat University].
Passapong Pewporchai ภาสพงศ์ ผิวพอใช้. (2002). Kantoprap khamkhotot nai phasa Thai การตอบรับคำขอโทษในภาษาไทย [Responding to apologies in Thai]. [Master thesis, Chulalongkorn University]. CUIR. https://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/10648.
Songthama Intachakra ทรงธรรม อินทจักร. (2007). Naewkhit phuenthan dan vacanapatibatsatแนวคิดพื้นฐานด้านวัจนปฏิบัติศาสตร์ [Fundamental concept of pragmatics]. Bangkok: Thammasat university press.
Thasanee Makthavornvattana ทัศนีย์ เมฆถาวรวัฒนา. (1998). Vacanakam kankhotot nai phasa Thai วัจนกรรมการขอโทษในภาษาไทย [The speech act of apologizing in Thai]. [Master thesis, Chulalongkorn University]. CUIR. http://cuir.car.chula.ac.th/ handle/123456789/ 11483.
Thasanee Makthavornvattana ทัศนีย์ เมฆถาวรวัฒนา. (2011). Kanwikhro khwammai baep khropkhlum khong khamsamkhan thang watthanatham “maipenrai” “krengchai” lae “khotot” nai phasa Thai tam naew thrisadi aphiphasa choeng atthasatthamachat การวิเคราะหความหมายแบบครอบคลุมของคําสําคัญทางวัฒนธรรม “ไมเป็นไร” “เกรงใจ” และ “ขอโทษ” ในภาษาไทยตามแนวทฤษฎีอภิภาษาเชิงอรรถศาสตรธรรมชาติ [The natural semantic metalanguage approach to a study of the comprehensive meanings of the cultural keywords “maipenrai”, “krengchai” and “khotot” in Thai]. [Doctoral dissertation, Chulalongkorn University]. CUIR. https://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/28177.
Worrawan Fuangkajonsak วรวรรณ เฟื่องขจรศักดิ์. (2019). Nathi thang sangkhom khong “khwamkrengchai” lae “enryo” nai kanpatisamphan khong chawthai lae chawyipun หน้าที่ทางสังคมของ “ความเกรงใจ” และ “enryo” ในการปฏิสัมพันธ์ของชาวไทยและชาวญี่ปุ่น [The social functions of “khwam kreng jai” and “enryo” in Thai and Japanese Interactions]. Phasa lae phasasat ภาษาและภาษาศาสตร์ [Language and Linguistics], 37(1), 48-73.
ภาษาต่างประเทศ
Bardovi-Harlig, K. (2009). Conventional expressions as a pragmalinguistic resource: Recognition and production of conventional expressions in L2 pragmatics. Language Learning, 59(4), 755-795.
Bardovi-Harlig, K. (2012). Formulas, routines, and conventional expressions in pragmatics research. Annual Review of Applied Linguistics, 32, 206-227.
Bardovi-Harlig, K., & Bastos, M.-T. (2011). Proficiency, length of stay, and intensity of interaction and the acquisition of conventional expressions in L2 pragmatics. Intercultural pragmatics, 8(3), 347-384.
Bardovi-Harlig, K., Mossman, S., & Vellenga, H. E. (2015). The effect of instruction on pragmatic routines in academic discussion. Language teaching research, 19(3), 324-350.
Barron, A. (2003). Acquisition in interlanguage pragmatics: Learning how to do things with words in a study abroad context. Amsterdam. the Netherlands: John Benjamins.
Blum-Kulka, S., & Olshtain, E. (1986). Too many words: Length of utterance and pragmatic failure. Studies in second language acquisition, 8(2), 165-179.
Cambridge University Press. (2018). How Long Does It Take To Learn A Foreign Language? Retrieved 25 Jan, 2023, from https://www.cambridge.org/elt/blog/wpcontent/uploads /2018/10 /How-long-does-it-take-to-learn-a-foreign-language.pdf.
Coulmas, F. (1979). On the sociolinguistic relevance of routine formulae. Journal of pragmatics, 3(3-4), 239-266.
Davis, J. M. (2007). Resistance to L2 pragmatics in the Australian ESL context. Language Learning, 57(4), 611-649.
Gu, Y. (1990). Politeness phenomena in modern Chinese. Journal of Pragmatics, 14(2), 237-257.
Kádár, D., & Pan, Y. (2011). Politeness in China. In D. Kádár & S. Mills (Eds.), Politeness in East Asia (pp. 125-146). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO978051197 7886.008.
Kasper, G. (1992). Pragmatic transfer. University of Hawai’i Working Papers in ESL 11(1), 1-34.
Kasper, G., & Rose, K. R. (2002). Pragmatic development in a second language. Blackwell.
Kecskes, I. (2000a). A cognitive-pragmatic approach to situation-bound utterances. Journal of pragmatics, 32(5), 605-625.
Kecskes, I. (2000b). Conceptual fluency and the use of situation-bound utterances in L2. Links & Letters, 7, 145-161.
Kecskes, I., Obdalova, O., Minakova, L., & Soboleva, A. (2018). A study of the perception of situation-bound utterances as culture-specific pragmatic units by Russian learners of English. System, 76, 219-232.
Myles, F., Hooper, J., & Mitchell, R. (1998). Rote or rule? Exploring the role of formulaic language in classroom foreign language learning. Language Learning, 48(3), 323-364.
Panpothong, N., & Phakdeephasook, S. (2014). The wide use of mai-pen-rai ‘It's not substantial’ in Thai interactions and its relationship to the Buddhist concept of Tri Laksana. Journal of pragmatics, 69, 99-107.
Panpothong, N., & Phakdeephasook, S. (2022). “I Am Well-Loved by the Voters”: Self-Praise in Thai Political Discourse and Two Emic Concepts of Thai (Im)politeness. In: C. Xie & Y. Tong (Eds.), Self-Praise Across Cultures and Contexts (pp. 351-378). Cham: Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-030-99217-0_1.
Pew Research Center. (2019). Generations. Retrieved 1 Feb, 2023, from https://www.pewresearch.org/ religion/chart/generations/.
Roever, C. (2014). Testing ESL pragmatics: Development and validation of a web-based assessment battery: Peter Lang.
Sánchez-Hernández, A., & Alcón-Soler, E. (2019). Pragmatic gains in the study abroad context: Learners' experiences and recognition of pragmatic routines. Journal of pragmatics, 146, 54-71.
Taguchi, N., Li, S., & Xiao, F. (2013). Production of formulaic expressions in L2 Chinese: A developmental investigation in a study abroad context. Chinese as a Second Language Research, 2(1), 23-58.
Thanavisuth, C. (1997). Phonetic and pragmatic characteristics of infant directed speech in Thai: A longitudinal study. [Doctoral dissertation, Chulalongkorn University]. CUIR. https://cuir.car. chula.ac.th/handle/123456789/40990.
Wildner-Bassett, M. E. (1994). Intercultural pragmatics and proficiency: “Polite” noises for cultural appropriateness. IRAL, 32, 3–17.
Yang, J. (2016). CFL learners’ recognition and production of pragmatic routine formulae. Chinese as a Second Language, 51(1), 29-61.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
การป้องกันปัญหาด้านลิขสิทธิ์และการคัดลอกผลงาน
ผู้เขียนบทความมีหน้าที่ในการขออนุญาตใช้วัสดุที่มีลิขสิทธิ์คุ้มครองจากเจ้าของลิขสิทธิ์ ผู้เขียนบทความมีความรับผิดชอบที่จะต้องปฏิบัติตามกฎหมายในการคัดลอกและทำสำเนาวัสดุที่มีลิขสิทธิ์อย่างเคร่งครัด การคัดลอกข้อความและการกล่าวพาดพิงถึงเนื้อหาจากวัสดุตีพิมพ์อื่น ต้องมีการอ้างอิงแหล่งที่มากำกับและระบุแหล่งที่มาให้ชัดเจนในส่วนบรรณานุกรม การคัดลอกข้อความหรือเนื้อหาจากแหล่งอื่นโดยไม่มีการอ้างอิงถือเป็นการละเมิดจริยธรรมทางวิชาการที่ร้ายแรง และเข้าข่ายการละเมิดลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 หากมีการฟ้องร้องดำเนินคดีใด ๆ เกิดขึ้น ผู้เขียนบทความมีความรับผิดชอบทางกฎหมายแต่เพียงผู้เดียว
