เปรียบเทียบอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์การเมืองไทย:

กรณีศึกษาก่อนการเลือกตั้งใน พ.ศ. 2544 พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2566

บทคัดย่อ

การเปลี่ยนแปลงระบบการเลือกตั้งของประเทศไทยในช่วงระยะเวลากว่า 20 ปี นำมาสู่การใช้ภาษาที่สะท้อนให้เห็นมุมมองความคิดของคนในสังคมไทย บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาอุปลักษณ์การเมืองไทยในช่วงก่อนการเลือกตั้งใน
พ.ศ. 2566 จากบทวิเคราะห์การเมืองของหนังสือพิมพ์ไทยรัฐออนไลน์ ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2565 และ 2) เปรียบเทียบอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์การเมืองไทยในช่วงก่อนการเลือกตั้งใน พ.ศ. 2566 กับ พ.ศ. 2544 และ พ.ศ. 2550 โดยใช้แนวคิดอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ การเปรียบเทียบสิ่งหนึ่งเป็นอีกสิ่งหนึ่งด้วยกระบวนการถ่ายโยงความหมาย จากวงความหมายต้นทางไปยังวงความหมายปลายทาง ของเลคอฟและจอห์นสัน (Lakoff & Johnson, 1980) ผลการศึกษาพบว่า ก่อนการเลือกตั้งใน พ.ศ. 2566 มีอุปลักษณ์การเมืองที่สะท้อนมโนทัศน์สอดคล้องกับ พ.ศ. 2544 กับ พ.ศ. 2550 จำนวน 5 มโนทัศน์ ได้แก่ [การเมือง คือ การต่อสู้] [การเมือง คือ การเดินทาง] [การเมือง คือ การแข่งขัน] [การเมือง คือ การแสดง] และ [การเมือง คือ ธุรกิจ] และมีอุปลักษณ์ที่สะท้อนมโนทัศน์ต่างไปจากทั้ง 2 ปี จำนวน 3 มโนทัศน์ ได้แก่ [การเมือง คือ โรคภัยไข้เจ็บ] [การเมือง คือ การพนัน] และ [การเมือง คือ สัตว์] ตามลำดับ ผลการเปรียบเทียบมโนทัศน์ที่มีความเหมือนและต่างนี้แสดงให้เห็นว่า คนในสังคมไทยยังคงมีมุมมองความคิดเกี่ยวกับการเมืองที่ว่า การเมืองเป็นเรื่องที่นักการเมืองต้องแข่งขันต่อสู้กันเพื่อหาผลประโยชน์ให้แก่ตนเองและพวกพ้อง ด้วยการแสดงบทบาทตามหน้าที่ความรับผิดชอบ เฉกเช่นการแสดงประเภทต่าง ๆ อันทำให้ประชาชนชื่นชอบและยอมรับในตัวนักการเมืองหรือพรรคการเมืองนั้นตามกลยุทธ์ที่วางแผนไว้ อย่างไรก็ดี หากนับระยะเวลาจากปัจจุบันย้อนหลังไปกว่า 20 ปี จะพบว่าคนในสังคมไทยมีมุมมองเกี่ยวกับการเมืองในแง่ลบมากขึ้น ในแง่ที่ว่าการเมืองไทยคือการพนันที่นักการเมืองต้องกล้าได้กล้าเสีย รวมถึงนักการเมืองมีพฤติกรรมหรือการกระทำเพื่อเอาตัวรอดคล้ายสัตว์ต่าง ๆ และการเมืองนั้นเป็นเรื่องที่ก่อให้เกิดปัญหาที่มีผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของคนในสังคมหรือประชาชนด้วย