การตัดสินความสุภาพจากถ้อยคำการตอบกลับการตำหนิในภาษาไทย:

มุมมองจากคนสองวัย

บทคัดย่อ

การตัดสินว่าการกระทำหรือถ้อยคำใดสุภาพหรือไม่สุภาพนั้นย่อมขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของผู้ฟังเป็นหลัก เนื่องจากหากผู้พูดเลือกใช้ถ้อยคำที่ดูเหมือนไม่สุภาพกับผู้ฟัง แต่ผู้ฟังไม่ได้เห็นว่าถ้อยคำเหล่านั้นมีลักษณะที่ไม่สุภาพ ถ้อยคำดังกล่าวก็จะถือได้ว่าไม่ใช่คำที่ไม่สุภาพ อย่างไรก็ดี มุมมองความสุภาพที่มีต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั้นย่อมแปรผันไปตามช่วงวัยของผู้ฟังด้วยเช่นกัน ด้วยเหตุนี้ การตระหนักรู้ถึงมุมมองความสุภาพของผู้ร่วมสนทนาต่างวัยจึงเป็นสิ่งสำคัญเพราะจะทำให้ผู้ร่วมสนทนาที่มีช่วงวัยต่างกันเข้าใจมุมมองความสุภาพของแต่ละฝ่าย ส่งผลให้การสื่อสารเป็นไปด้วยความราบรื่น บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการตัดสินระดับความสุภาพของถ้อยคำซึ่งนำมาจากบทละครโทรทัศน์ที่วัยรุ่นใช้ในการตอบกลับการถูกตำหนิจากผู้ปกครองในสถานการณ์ต่าง ๆ โดยรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง 2 ช่วงวัย ได้แก่ วัยรุ่น 30 คน และวัยผู้ใหญ่ 30 คน ผลการศึกษาพบว่าการตัดสินความสุภาพของถ้อยคำระหว่างกลุ่มวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่แตกต่างกัน สาเหตุที่เป็นเช่นนั้นมาจากการมีมุมมองต่อความสุภาพของถ้อยคำแตกต่างกัน ทั้งนี้สามารถสะท้อนให้เห็นได้จากการให้เหตุผลสนับสนุนการตัดสินความสุภาพของถ้อยคำ ซึ่งพบว่ากลุ่มวัยผู้ใหญ่ให้ความสำคัญกับเหตุผลด้านพฤติกรรมเชิงลบ เช่น การแสดงอารมณ์โมโห การโต้เถียง การแสดงความก้าวร้าว เป็นต้น ในขณะที่กลุ่มวัยรุ่นมองว่าการอธิบายหรือชี้แจงเหตุผลเป็นประเด็นหลักในการพิจารณาตัดสินความสุภาพของถ้อยคำ