“ไล่ล่า” การสร้างสรรค์การแสดงโนราร่วมสมัยตามแนวคิดกลวิธีการแสดงของสตานิสลาฟสกี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์การแสดงโนราร่วมสมัยชุด “ไล่ล่า” ตามแนวคิดกลวิธีการแสดงของ สตานิสลาฟสกี (Stanislavski’s Method of Acting) ที่สามารถสื่อสารความต้องการ (objective) ความขัดแย้ง (conflict) และอารมณ์ความรู้สึก (feeling) ของตัวละครได้อย่างสมจริงและน่าเชื่อ โดยการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ การสังเกตการณ์ และนำข้อมูลที่ได้มาสร้างผลงานการแสดงโนราร่วมสมัยชุด “ไล่ล่า”

จากการศึกษา ผู้วิจัยได้สร้างสรรค์การแสดงร่วมสมัยโดยใช้แนวคิดกลวิธีการแสดงของ สตานิสลาฟสกีมาเป็นแนวทางในการสร้างสรรค์ผลงาน  เมื่อเลือกศึกษาท่ารำจากการแสดงกระบี่ตีท่าในการแสดงโนราแบบดั้งเดิมของคณะโนราธรรมนิตย์สงวนศิลป์ พบว่า นักแสดงสามารถเชื่อมโยงประสบการณ์ชีวิตของตนเองมาสร้างกระบวนการเข้าถึงตัวละครได้ ทำให้การสื่อสารการแสดงมีความสมจริงและน่าเชื่อ ซึ่งสามารถอธิบายตามองค์ประกอบทางการแสดงได้ดังนี้ 1) สร้างตัวละครใหม่คือ นกยูง มาเป็นความขัดแย้งและเส้นเรื่องให้พรานโนราทั้ง 2 คนต่อสู้กัน ทำให้นักแสดงมีเป้าหมายในการแสดงที่เป็นรูปธรรม ผู้ชมมีจุดรวมสมาธิที่เป็นหนึ่งเดียว สามารถติดตามเรื่องโดยเอาใจช่วยให้พรานโนราจับนกยูงได้ และหากไม่ได้ก็มีสถานการณ์ให้ติดตามว่าจะเกิดอะไรขึ้นต่อไป  2) ออกแบบลีลาโดยใช้วิธีการด้นสด (improvisation) ด้วยท่ารำและการเคลื่อนไหวจากการแสดงพื้นบ้าน อันมาจากการสร้างสรรค์ของนักแสดงภายใต้ความเชื่อในความต้องการและความขัดแย้งของตัวละคร และเมื่อนำท่าทางมาประเมินผลและขัดเกลาให้เป็นระเบียบ การแสดงชุดนี้จึงความเข้มข้น มีความหมาย และสื่อสารกับผู้ชมได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3) การกำหนดเพลง การเลือกใช้เครื่องดนตรีโนราบางชิ้นมาบรรเลงและมีการด้นสดเพื่อมีปฏิสัมพันธ์โต้ตอบ (interaction) กับนักแสดง การแสดงในแต่ละครั้งจึงยืดหยุ่นและลื่นไหล อารมณ์ที่สื่อถึงผู้ชมจึงเป็นอารมณ์ที่ “สด” เกิดจากการประสานระหว่างการแสดงกับดนตรี