การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการออกแบบผลิตภัณฑ์ชุมชน ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ และ เพื่อสร้างรูปแบบการส่งเสริมคุณค่าและมูลค่าของผลิตภัณฑ์ชุมชน ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ โดยรูปแบบการวิจัย เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ได้แก่ การวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยใช้แนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ แนวคิดการสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์ และหลักการทางพระพุทธศาสนา พื้นที่วิจัย คือ ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ มีกลุ่มเป้าหมายและผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ กลุ่มวิสาหกิจชุมชน สมาชิกกลุ่มทอผ้าย้อมสีธรรมชาติบ้านโนนเสลา หมู่ที่ 6 ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ ใช้วิธีคัดเลือกด้วยการสุ่มแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และ การสนทนากลุ่มย่อย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. วิสาหกิจชุมชน กลุ่มทอผ้าย้อมสีธรรมชาติ บ้านโนนเสลา หมู่ที่ 6 ต.หนองตูม อ.ภูเขียว จ.ชัยภูมิ ประกอบด้วยแม่บ้านวัยกลางคนและผู้สูงอายุ ถ่ายทอดองค์ความรู้การทอผ้าและออกแบบลายผ้าจากรุ่นสู่รุ่น อนุรักษ์ลายขิดแบบดั้งเดิม และสร้างสร้างลายขิดแบบใหม่ๆ พัฒนาผลิตภัณฑ์หลากหลายประเภท ตามความต้องการของลูกค้า และต้องการได้รับความรู้ด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์อย่างเป็นระบบ และด้านการตลาด รวมถึงความร่วมมือจากภาครัฐและเอกชน เพื่อส่งเสริมให้การทอผ้าลายขิดเป็นอาชีพที่ยั่งยืน
2. การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน ผ่านกระบวนการระดมความคิดแบบมีส่วนร่วมของกลุ่มชุมชนและคณะผู้วิจัย ได้แนวคิด 3 แบบ ได้แก่ (1) การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่จากลายผ้าแบบดั้งเดิม เช่น ย่ามผ้าขิดลายขอเจ้าฟ้า เป็นต้น (2) การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่จากลายผ้าแบบใหม่ที่มีอยู่ ซึ่งเป็นจุดเด่น มีความเป็นอัตลักษณ์ของชุมชน เช่น ย่ามผ้าขิดลายแห่นาคโหด (3) พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่จากลายผ้าที่ออกแบบขึ้นใหม่ จากการวิจัยแบบมีส่วนร่วมนี้ สะท้อนอัตลักษณ์ชุมชน ได้แก่ ผ้าขิดลายพระธาตุหนองสามหมื่นสำหรับใส่กรอบรูป เป็นภาพแขวนผนังเป็นของที่ระลึก
3. รูปแบบการส่งเสริมคุณค่าและมูลค่าของผลิตภัณฑ์ชุมชนใช้แนวคิดที่เชื่อมโยงกับประเพณีและวัฒนธรรมของชุมชน เริ่มจากการตระหนักถึงความสำคัญขององค์ความรู้การทอผ้าขิด เพื่อสืบสานวัฒนธรรม ถ่ายทอดเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีเรื่องราวสะท้อนอัตลักษณ์ชุมชน สร้างกลยุทธ์ทางการตลาดเพื่อเพิ่มมูลค่า ด้วยการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อออนไลน์
องค์ความรู้จากงานวิจัยนี้ คือ กระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อส่งเสริมคุณค่าและมูลค่าผลิตภัณฑ์ AGPIAI 6 ขั้นตอน ได้แก่ (1) วิเคราะห์ตนเองและลูกค้า (Self and Customer Analysis) (2) มองหา เป้าหมาย ชัดเจน (Clear Goal Identification) (3) ภูมิใจ มุ่งเน้น แผนการ (Pride and Strategic Commitement)
(4) ทำงาน ซื่อสัตย์ มุ่งมั่น (Integrity And Determined Execution (5) ทุกขั้น ประเมิน ใส่ใจ (Continuous Evaluation and Attention To Detail) และ (6) ไตร่ตรอง แก้ไข พัฒนา (Reflection, Adjustment And Improvement) ซึ่งเป็นการบูรณาการหลักอิทธิบาท 4 วงจรเดมมิ่ง (PDCA) เพื่อส่งเสริมคุณค่าและมูลค่าของผลิตภัณฑ์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กีรติญา สอนเนย และ จิราพัทธ์ แก้วศรีทอง. (2566). รูปแบบการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนจากภูมิปัญญาผ้าทอท้องถิ่นเชิงพาณิชย์. วารสารศิลปะการจัดการ, 7(1), 141–158.
เกศสุดา โภคานิตย์ และคณะ. (2564). การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยสัญญาประชาคม: ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมประเพณีแห่นาคโหดชุมชนโนนเสลา ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ. Journal of Modern Learning Development, 6(2), 278–287.
ชัชจริยา ใบลี. (2564). สถานการณ์ปัญหาและความต้องการของกลุ่มผลิตภัณฑ์สิ่งทอพื้นบ้านในจังหวัดเลย. วารสารราชพฤกษ์, 5(3), 88–96.
ชูศักดิ์ ยาทองไชย และ วิไลรัตน์ ยาทองไชย. (2565). การพัฒนาโปรแกรมออกแบบลายผ้าเพื่อการสร้างสรรค์และสืบสานภูมิปัญญาผ้าไทย. วารสารหน่วยวิจัยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้, 13(2), 198–213.
ฐิติรดา เปรมปรี. (2562). ชุมชนกับการพัฒนาเศรษฐกิจการท่องเที่ยวด้วยทุนทางวัฒนธรรม: กรณีศึกษาประเพณีแห่นาคโหด บ้านโนนเสลา ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ. กระแสวัฒนธรรม, 20(38), 40–52.
นฤชิต แสนปากดี และคณะ. (2565). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้วยการสร้างมูลค่าเพิ่ม: กรณีศึกษาผลิตภัณฑ์ผ้าทอพื้นเมืองด้วยอัตลักษณ์ชาวผู้ไท บ้านกุดหว้า จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารวิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย, 12(1), 38–43.
ปิยะวรรณ ปานโต. (2566). การส่งเสริมและการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายและผ้าไหมหมักโคลนสู่นานาประเทศ. วิจัยปริทรรศน์, 37, 1–24.
ปิลันลน์ ปุณญประภา และคณะ. (2561). ปัจจัยที่ทำให้เกิดปัญหาต่อภูมิปัญญาและการสืบทอดผ้าทอไทยพวนบ้านใหม่ จังหวัดนครนายก. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 6(1), 158–168.
พิพัฒน์ กระแจะจันทร์. (2559). โบราณคดีและชาติพันธุ์ในเขตหมู่บ้านชาวญัฮกุรที่ อ.เทพสถิต จ.ชัยภูมิ. ดำรงวิชาการ, 15(1), 12–39.
พระมหาณรงค์ศักดิ์ สุทนฺโต (สุทนต์) และคณะ. (2567). การส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนตามหลักอิทธิบาท 4. วารสารวิชาการแห่งอนาคต, 4(1), 1–13.
พระอุทัย จารุธมฺโม (แก่นจำปา) และคณะ. (2566). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะการบริหารงานตามหลักอิทธิบาทสี่ขององค์การบริหารส่วนตำบลพลับพลาไชย อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 13(1), 42–51.
ลักขณา สุกใส และคณะ. (2564). การพัฒนาศักยภาพชุมชนยั่งยืนการผลิตผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น “ผ้าไหมพื้นเมือง”. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(7), 382–398.
สุภางค์พิมพ์ คล้ายธานี และคณะ. (2562). การบริหารจัดการผ้าทอพื้นเมืองเพื่ออัตลักษณ์ที่โดดเด่นในอาเซียน. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(3), 1232–1248.
อนงค์นาฏ แก้วไพฑูย์, ศศิกิจจ์ อ่ำจุ้ย และ ปัญญา พรหมบุตร. (2563). กระบวนการสร้างคุณค่าและมูลค่าของผลิตภัณฑ์กลุ่มวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่ภาคกลาง. วารสารปัญญาปณิธาน, 5(1), 159–173.
อรอุษา บัวบาน และ บุหงา ชัยสุวรรณ. (2565). กระบวนการสร้างอัตลักษณ์และการสื่อสารอัตลักษณ์ของผู้หญิงที่แต่งกายด้วยผ้าไทยทอมือบนสื่อสังคมออนไลน์เฟซบุ๊ก. Journal of Modern Learning Development, 7(11), 1–19.
Fuller, G. W. (1994). New product development from concept to marketplace. Baton Rouge: CRC Press.
Okada, N., et al. (2004). Integrated research on methodological development of urban diagnosis for disaster risk and its applications. Annuals of Disas. Prev. Res. Inst., Kyoto University, 47(C). https://orcid.org/0000-0001-7209-4358
Patel, P. M., & Deshpande, V. A. (2017). Application of Plan-Do-Check-Act cycle for quality and productivity improvement - A review. International Journal for Research in Applied Science & Engineering Technology, 5(1), 197–201.
