พุทธจิตวิทยาเพื่อการพัฒนาตนเอง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้บุคคลได้ตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาตนเอง ด้วยการนำหลักการทางจิตวิทยาตะวันตกมาประยุกต์ใช้ร่วมกับหลักพุทธธรรมรวมเรียกว่า พุทธจิตวิทยา เพื่อใช้พัฒนาตนเองให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางกายและจิตใจ ซึ่งความเข้าใจในหลักการพัฒนานี้จะทำให้บุคคลสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างสอดคล้องกับความเป็นจริงหรือกล่าวได้ว่า ยกระดับคุณภาพจิตใจด้วยปัญญาที่สามารถช่วยบรรเทาทุกข์และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข การพัฒนาของมนุษย์ควรมี 4 ด้านได้แก่ 1) พัฒนากาย หมายถึงการทำให้ร่างกายเจริญเติบโตและการพัฒนาความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม เช่นการรู้จักใช้ปัจัจย 4 ให้ได้เหมาะสมกับคุณภาพชีวิต 2)พัฒนาศีล หมายถึงการพัฒนาความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมทางสังคมกับเพื่อนมนุษย์เกี่ยวกับการอยู่ร่วมกันในสังคม มีพฤติกรรมหรือประกอบอาชีพที่ไม่ก่อความเดือดร้อนหรือเบียดเบียนผู้อื่น 3) พัฒนาจิตใจ คือการพิจารณาคุณธรรมในตัวบุคคล กล่าวคือ มีเมตตา กรุณา ศรัทธา หิริ โอตตัปปะ หรือเรียกว่าจริยธรรมที่ทำให้จิตใจมีความสุข 4) พัฒนาปัญญา คือการมีความรู้ความเข้าใจในสิ่งทั้งหลายทั้งปวงอย่างถูกต้องตามความเป็นจริงโดยไม่มีอคติ