การส่งเสริมคุณภาพชีวิตของชุมชนชายฝั่งในพื้นที่อ่าวบ้านดอน จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

          การศึกษาเรื่อง การส่งเสริมคุณภาพชีวิตของชุมชนชายฝั่งในพื้นที่อ่าวบ้านดอน จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการณ์และบริบทของชุมชนชายฝั่งในพื้นที่อ่าวบ้านดอน 2) ศึกษาระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนชายฝั่งในพื้นที่อ่าวบ้านดอน 3) ศึกษาการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของชุมชนชายฝั่งในพื้นที่อ่าวบ้านดอน จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นวิจัยแบบผสมผสานระหว่างเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ศึกษาข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์ สนทนากลุ่ม และแบบสอบถาม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้นำชุมชน แกนนำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน ตัวแทนประชาชนในชุมชน ประธานชมรม ผู้เกี่ยวข้องด้านการส่งเสริมหรือพัฒนา จำนวน 30 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผู้ให้ข้อมูลแบบสอบถามใช้ตารางเลขสุ่มของ Krejcie and Morgan ได้กลุ่มตัวอย่างเท่ากับ 357 ตัวอย่าง ได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบอย่างง่าย (simple random sampling) จากประชากรที่อาศัยอยู่ในชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป SPSS

          ผลการวิจัย 1) สภาพการณ์และบริบทชุมชน พบว่า ชุมชนชายฝั่งในพื้นที่อ่าวบ้านดอนเป็นพื้นที่ราบและราบลุ่มชายฝั่งทะเล มีทรัพยากร สัตว์น้ำ และป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์ ประชากรส่วนใหญ่เป็นคนดั้งเดิม มีหลากหลายเชื้อชาติ ใช้ภาษาถิ่นใต้ในการสื่อสาร ความสัมพันธ์ยังคงมีความสัมพันธ์เชิงระบบเครือญาติ และกลุ่มพวกพ้องเดียวกัน อดีตอยู่แบบพึ่งพาอาศัยเกื้อกูลกัน ปัจจุบันสังคมมีความเป็นอยู่ที่สบายขึ้นมีวิถีที่เร่งรีบทำให้การเอื้ออาทรต่อกันน้อยลง 2) ระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนชายฝั่ง พบว่า ชุมชนโดยรวมมีคุณภาพชีวิตอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้าน คุณภาพชีวิตในด้านสัมพันธภาพทางสังคมอยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาอยู่ในระดับมาก คือ คุณภาพชีวิตด้านจิตใจ ด้านสภาพแวดล้อม และด้านร่างกาย 3) การส่งเสริมคุณภาพชีวิตของชุมชนชายฝั่งพื้นที่อ่าวบ้านดอน พบว่า (1) ด้านร่างกายจัดอบรมให้ความรู้ในเรื่องการดูแลสุขภาพที่ดี ที่เป็นประโยชน์เกี่ยวกับสุขภาพกาย (2) ด้านจิตใจ มีทัศนคติที่ดีเห็นคุณค่าต่อการใช้ชีวิต ยอมรับกับสิ่งที่พบเจอ สามารถผ่อนคลายภาวะเครียดได้ (3) ด้านสัมพันธภาพทางสังคมมีความสัมพันธ์ที่ดี มีเครือข่ายทางสังคมช่วยเหลือเกื้อกูลในชุมชน มีส่วนร่วมในการตัดสินใจส่งผลให้เกิดสัมพันธภาพที่ดีทุกระดับ และ (4) ด้านสภาพแวดล้อม ส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ สภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย พื้นที่เอื้อต่อการดำเนินชีวิต เหมาะต่อการอยู่อาศัยและการประกอบอาชีพ