หลามข้าว : ภูมิปัญญา ศรัทธาอาชีวะ อาหารคนเมืองคอน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
หลามข้าว : ภูมิปัญญา ศรัทธาอาชีวะ อาหารคนเมืองคอน มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาบริบทและปัจจัยที่มีต่อภูมิปัญญาหลามข้าว ชาวนครศรีธรรมราช เพื่อวิเคราะห์การปรับตัวและภาพอนาคตของอาหารหลามข้าวชาวเมืองคอน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลภาคสนามแนวปรากฎการณ์วิทยา (Phenomenology) ด้วยการสังเกตและสนทนาพูดคุยย้อนประสบการณ์ การมองภาพอนาคตใช้เทคนิค EFR (Ethnographic Future Research) โดยใช้ผู้เชี่ยวชาญ 21 คน ในการวิเคราะห์ก่อนนำมาสรุป เป็นองค์ความรู้ด้านภูมิปัญญาวัฒนธรรมอาหารท้องถิ่น ในพื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราชที่มีการหลามข้าวเป็นวิถีชีวิตประจำจากหลามข้าว 3 ลักษณะคือที่ทำข้าวหลามขายเป็นอาชีพ หลามข้าวสุกแทนการหุงข้าว และหลามข้าวด้วยศรัทธาบุญตามประเพณีบุญข้าวโบสถ์
ผลการวิจัยพบว่าบริบท จังหวัดนครศรีธรรมราช พื้นที่ตอนกลางมีเทือกเขาทอดตัวจากทิศเหนือไปทางใต้ มีพื้นที่ป่าลาดเอียงไปทางตะวันออกและตะวันตก ซึ่งมีไม้ไผ่ป่าตามธรรมชาติตามแนวป่าเขาเป็นทรัพยากรทำให้เกิดภูมิปัญญาหลามข้าวเป็นอาหารท้องถิ่นในกลุ่มคนเดินป่า พบว่า พระและสามเณรที่เดินทางหลายชั่วโมง คนในชุมชนจึงหลามข้าวถวายตอนพระทำวัตรเช้าเป็นประเพณีบุญข้าวโบสถ์ และพบว่า อาชีพขายข้าวหลาม บริบทงานวัด งานมหรสพข้าวหลามเป็นอาหารสำคัญแก้หิวต่อมาปรับเปลี่ยนไปขายตามตลาดนัดและแผงประจำ
ภาพอนาคตหลามข้าวชาวเมืองคอน จากการศึกษาวิจัยอนาคต (EFR) หลามข้าวภูมิปัญญา เหนียวคล๊อก มิติอนาคตจะเป็นอาหารเอกลักษณ์นักท่องเที่ยวเดินป่าหลามข้าว ศรัทธาจะกลายเป็นกิจกรรมประเพณีของกลุ่มคนในชุมชน กิจกรรมจัดโดยกรรมการวัดหลามข้าวอาชีพมีแนวโน้มคงที่ ซึ่งจะมีลูกค้าซื้อประจำ และเน้นเปิดตลาดรับคำสั่งซื้อล่วงหน้าและตลาดออนไลน์
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์จะเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการสังคมมนุษย์
References
กวีศุภณิฐ วิกรมวยากรม์. (2566). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเผชิญและฝ่าฟันอุปสรรคของคนวัยทำงาน ในจังหวัดปทุมธานี. วารสารพุทธจิตวิทยา, 8(2), 208-219.
นรินทร์ เจริญพันธ์ และสุธี วังเตือน. (2560). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวหลามเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตผลเกษตรท้องถิ่นในพื้นที่จังหวัดสระแก้ว. วารสารเทคโนโลยีการอาหาร มหาวิทยาลัยสยาม, 12(1), 48-58.
พชรษณา สุวรรณ. (2565). มายาคติวัฒนธรรมทางความเชื่อ พิธีกรรม: การเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัล. วารสารพุทธจิตวิทยา, 7(2), 89-98.
ภัชรา เมฆาวรรณ์. (2566). เบญจศีลกับการจัดระเบียบทางสังคม. วารสารพุทธจิตวิทยา. 8(2), 347-358.
ภัทระ อินทรกําแหง. (2566). การศึกษาศักยภาพการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนไทยกูย ไทยเขมรและไทยลาวในจังหวัดสุรินทร์, วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 12(4), 1-15.
สมพงษ์ สุนทรธรรม, สมาน งามสนิทและสุรินทร์ นิยมางกูร. (2566). การพัฒนาทุนมนุษย์ของบุคลากรเทศบาลในจังหวัดสุพรรณบุรี. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 12(4), 339-350.
สุกัญญา ไหมเครือแก้ว, พราวตา จันทโร, สุภาพร อภิรัตนานุสรณ์ และ ภมรรัตน์ สุธรรม. (2560). ภูมิปัญญาวัฒนธรรมอาหารท้องถิ่นและ ความสัมพันธ์เชิงพื้นที่ จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 9(4), 274-296.
สุนทราภรณ์ เตชะพะโลกุล,พระมหาณัฐพงษ์ ฐิตปญฺโญ. (2566). การพัฒนาสื่อประชาสัมพันธ์และคู่มือในรูปแบบดิจิทัลสําหรับส่งเสริมการท่องเที่ยววิถีพุทธนานาชาติในเมืองรองของประเทศไทย. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 12(4), 378-390.
อัศวลักษณ์ ราชพลสิทธิ์. (2563). พบว่าการสืบทอดภูมิปัญญาการทำข้าวหลามของชาวบ้านในชุมชนหนองมน ตำบลแสนสุข อำเภอเมืองชลบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 9(2), 51-66.
Barker C. (2012) Cultural studies Theory and practice. Los Angeles : Sang.
Guest J. Kenneth. (2014) Cultural Anthropology A Toolkit for global age second edition. New York : W.W. Norton & Company.
Jerawang, S., Damrongwattana, J., Kamnamkaew, D., Dechochai, U., and PhatthanaPanyathorn, P., (2023). LAM KHAO NA KAN: THE BODY OF KNOWLEDGE FOR PRODUCING STICKY RICE IN BAMBOO IN THE COMMUNITY FROM A CASE STUDY OF BAN NA KAN COMMUNITY, VILLAGE NO. 1, NA RIENG SUB-DISTRICT, PHROM KHIRI DISTRICT, NAKHON SI THAMMARAT PROVINCE. Journal of Social Science Development, 6(2), 13-23. (in Thai)
Kottak C. Phillip. ( 2015) Cultural Anthropology Appreciating Cultural Diversity. Michigan : Mc Graw Hill Education.