การจัดการปัญหาขยะมูลฝอยตามหลัก 5 R’s ของชุมชนพรุพี ตำบลท่ายาง อำเภอทุ่งใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ธ.ค. 27, 2019
คำสำคัญ:
การจัดการ, ขยะมูลฝอย
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทชุมชนและปัญหาการจัดการขยะมูลฝอย
ของชุมชนพรุพี 2) หาแนวทางการจัดการขยะมูลฝอยแบบ 5R’s และ 3) สรุปผลที่ได้รับจากการจัดการขยะมูลฝอยแบบ 5R’s เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ด้วยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research)
ผลการวิจัย มีดังนี้ 1) จากการศึกษาบริบทชุมชนบ้านพรุพีพบว่า เป็นชุมชนขนาดใหญ่ที่มีประชากรหนาแน่น เป็นตลาดค้าขายขนาดใหญ่ในเขตเทศบาล มีปัญหาขยะมูลฝอยจากตลาดและการค้าขายเป็นปริมาณมากทุกวัน 2) จากแนวทางการจัดการขยะมูลฝอย 4 ขั้นตอน จากการทำประชาคมบ้านพรุพี ทำให้ได้แนวทางการจัดการขยะมูลฝอยแบบ 5R’s ชุมชนพรุพี ซึ่งสามารถใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติได้ 3) จากการวิจัยเรื่องนี้ได้ค้นพบว่า การศึกษาดูงาน การจัดการขยะ
มูลฝอยของชุมชนต้นแบบ (Best Practice) เป็นประโยชน์ต่อการนำไปเป็นตัวอย่างของครัวเรือนเป็นอย่างมาก
สำหรับข้อเสนอแนะในการบริหารคือ องค์กรปกครองในท้องถิ่น ควรมีแผนการจัดการขยะมูลฝอยที่ชัดเจน ส่วนข้อเสนอแนวทางด้านวิชาการคือ ควรนำสมาชิกในชุมชนไปศึกษาดูงาน Best Practice และข้อเสนอแนะสำหรับการวิจัยคือ ควรทำวิจัยและพัฒนาการจัดการขยะมูลฝอยของชุมชนอย่างทั่วถึง
Article Details
How to Cite
[1]
เพิ่ม ธ., “การจัดการปัญหาขยะมูลฝอยตามหลัก 5 R’s ของชุมชนพรุพี ตำบลท่ายาง อำเภอทุ่งใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช”, ้่j of human, ปี 9, ฉบับที่ 2, น. 101–117, ธ.ค. 2019.
บท
บทความวิชาการและบทความวิจัย
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์จะเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการสังคมมนุษย์
References
กรมควบคุมมลพิษ. (2551). คู่มือแนวทางการลดคัดแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอย
สำหรับอาสาสมัครพิทักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหมู่บ้าน. กรุงเทพฯ :
รุ่งศิลป์การพิมพ์.
________. (2552ก). คู่มือสำหรับผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น : การจัดการขยะมูลฝอยชุมชนอย่างครบวงจร. กรุงเทพฯ : สำนักจัดการกากของเสียและสารอันตราย.
________. (2552ข). แนวทางและข้อกำหนดเบื้องต้นการลดและการใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอย.
พิมพ์ครั้งที่ 3 ฉบับแก้ไขปรับปรุง. กรุงเทพฯ : บริษัทฮีซ์ จำกัด.
________. (2555). แผนจัดการมลพิษ พ.ศ. 2555-2559. กรุงเทพฯ : กรมควบคุมมลพิษ
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
________. (2557). Roadmap การจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายของประเทศ. กรุงเทพฯ : กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2550). มาตรฐานการจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล. กรุงเทพฯ : กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย.
________. (2552). มาตรฐานการจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล. กรุงเทพฯ : กรมควบคุมมลพิษกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม. (2554). การจัดการขยะมูลฝอยโดยชุมชน. กรุงเทพฯ :
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2555). แนวทางการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535. กรุงเทพฯ : กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
โกวิทย์ พวงงาม. (2552). การปกครองท้องถิ่นไทย : หลักการและมิติใหม่ในอนาคต. พิมพค์ร้ังที่ 7.
กรุงเทพ ฯ : วิญญูชน.
จำรูญ ยาสมุทร. (2555). อนามัยสิ่งแวดล้อมเรื่องการจัดการขยะมูลฝอย. พิมพ์ครั้งที่ 3. เชียงใหม่ : แสงศิลป์.
จินตวีร์ เกษมศุข. (2557). หลักการมีส่วนร่วมกับการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ : แอคทีฟ พริ้นท์.
ฒาลิศา เนียมมณี. (2554). กระบวนการมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาขยะโดยการผลิตอินทรีย์สาร เพื่อการเกษตรของชุมชนบางนางลี่ จังหวัดสมุทรสงคราม. สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
ณัฐพงษ์ ประดิษฐ์ผล. (2555). การนำหลักการ 5R’s ไปประยุกต์ใช้ในการจัดการขยะของชุมชน
ในเขตเทศบาลตำบลป่าก่อดา อำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย. การศึกษาอิสระปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
ถวิลวดี บุรีกุล และคณะ. (2551). คู่มือการมีส่วนร่วมของประชาชน : การตัดสินใจที่ดีกว่า โดยให้ชุมชนมีส่วนร่วม. นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า.
ทองม้วน สิมนาม. (2558). การศึกษาสภาพการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนของเทศบาลในเขตพื้นที่อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาการปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ.
ฝ่ายตรวจและบังคับการ กรมควบคุมมลพิษ. (2558). พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 กฎ ประกาศ และระเบียบที่เกี่ยวข้องด้านการควบคุมมลพิษ. พิมพ์ครั้งที่ 6 แก้ไขเพิ่มเติม. กรุงเทพฯ : องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
ไพบูลย์ แจ่มพงษ์ และคณะ. (2560). การจัดการขยะมูลฝอย. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่ง
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มลฤดี ตรีวัย. (2555). ปัจจัยที่มีผลสำเร็จต่อการคัดแยกขยะชุมชน : กรณีศึกษา เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร. การค้นคว้าอิสระวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ยุพา อยู่ยืน อิมรอน มะลูลีม และวลัยพร ชิณศรี. (2553). การบริหารจัดการขยะมูลฝอยของชุมชน
ตำบลบางหลวง อำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี. ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 : เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิม
พระชนมพรรษา 7 รอบ 4 ธันวาคม 2554. กรุงเทพฯ : นานมี บุคส พับลิเคชั่นส์.
ศูนย์บริหารกฎหมายสาธารณสุข กรมอนามัย. (2556). คู่มือแนวทางการบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการจัดการมูลฝอย สำหรบหน่วยงานราชการท้องถิ่นและเจ้าพนักงานตามกฎหมาย
การสาธารณสุข. กรุงเทพฯ : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย .
สมหญิง นุชปาน. (2553). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาล
ตำบลบางทราย อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
สมัชญา หนูทอง. (2556). ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้นำท้องถิ่น : กรณีศึกษาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตอำเภอสอยดาว จังหวัดจันทบุรี.
ปัญหาพิเศษหลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
สารภี สุกใส. (2554). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้นำชุมชนในพื้นที่องค์การบริหาร
ส่วนตำบลกะลุวอเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดนรานิวาส. วิทยานิพนธ์ปริญญา
รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต การปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสอง พ.ศ.2560 - 2564. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2550). รายงานสถานการณ์ คุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2549. กรุงเทพ ฯ: วิฑูรย์การปก.
สำนักจัดการกากของเสียและสารอันตราย. (2550). เอกสารคู่มือแนวทางและข้อกำหนดเบื้องต้น การลดและใช้ประโยชน์ขยะ. กรุงเทพ ฯ: กรมควบคุมมลพิษ.
สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร. (2556). คู่มือแนวทางจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อม
โดยชุมชน กรุงเทพมหานคร. กรุงเทพ ฯ : มาตาการพิมพ์.
สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม. (2552). คู่มือวัดสะอาด ฆราวาส สุขใจ. กรุงเทพ ฯ : สำนักงานกิจการ
โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
สุริยะ หินเมืองเก่า. (2553). จิตสำนึกท้องถิ่นพลังขับเคลื่อนประเทศไทยชุดนักบริหารท้องถิ่นมืออาชีพ. นครปฐม : เพชรเกษมการพิมพ์.
อดิศักดิ์ โรจนาพงษ์. (2551). แนวทางการจัดการขยะมูลฝอยอินทรีย์ในอุทยานแห่งชาติ. กรุงเทพฯ :
สำนักอุทยานแห่งชาติ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช.
อรทัย ก๊กผล. (2552). คู่คิด คู่มือ : การมีส่วนร่วมของประชาชนสำหรับนักบริหารท้องถิ่น. นนทบุรี : วิทยาลัยพัฒนาการปกครองท้องถิ่น สถาบันพระปกเกล้า.
อาณัต ต๊ะปินตา. (2553). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอย. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Clement , Matthew Thomas, (2009). A Basic Accounting of Variation in Municipal Solid-Waste Generation at the County Level in Texas, 2006 : Groundwork For Applying Metabolic –Rift Theory to Waste Generation. Rural Sociology , 74 (3) : 412-429.
Minn, Z., Srisontisuk, S. & Laohasiriwong, W. (2010). “Promoting People ’s Participation in Solid Waste Management in Myanmar”, Research Journal of environmental Sciences. 4(3) : 209-222.
Moore, Jason W. (2011). Transcending the metabolic rift: a theory of crises in the capitalist world-ecology.” The Journal of Peasant Studies ,38( 1) : 1-46.
Teherani-Krönner, P. & Dang, T.H. (2014). Human ecology and gender: a framework to discover natural and cultural resources with climate change accommodation. Journal of Vietnamese Environment, 6 (3) : 212-219.
สำหรับอาสาสมัครพิทักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหมู่บ้าน. กรุงเทพฯ :
รุ่งศิลป์การพิมพ์.
________. (2552ก). คู่มือสำหรับผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น : การจัดการขยะมูลฝอยชุมชนอย่างครบวงจร. กรุงเทพฯ : สำนักจัดการกากของเสียและสารอันตราย.
________. (2552ข). แนวทางและข้อกำหนดเบื้องต้นการลดและการใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอย.
พิมพ์ครั้งที่ 3 ฉบับแก้ไขปรับปรุง. กรุงเทพฯ : บริษัทฮีซ์ จำกัด.
________. (2555). แผนจัดการมลพิษ พ.ศ. 2555-2559. กรุงเทพฯ : กรมควบคุมมลพิษ
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
________. (2557). Roadmap การจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายของประเทศ. กรุงเทพฯ : กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2550). มาตรฐานการจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล. กรุงเทพฯ : กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย.
________. (2552). มาตรฐานการจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล. กรุงเทพฯ : กรมควบคุมมลพิษกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม. (2554). การจัดการขยะมูลฝอยโดยชุมชน. กรุงเทพฯ :
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2555). แนวทางการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535. กรุงเทพฯ : กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
โกวิทย์ พวงงาม. (2552). การปกครองท้องถิ่นไทย : หลักการและมิติใหม่ในอนาคต. พิมพค์ร้ังที่ 7.
กรุงเทพ ฯ : วิญญูชน.
จำรูญ ยาสมุทร. (2555). อนามัยสิ่งแวดล้อมเรื่องการจัดการขยะมูลฝอย. พิมพ์ครั้งที่ 3. เชียงใหม่ : แสงศิลป์.
จินตวีร์ เกษมศุข. (2557). หลักการมีส่วนร่วมกับการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ : แอคทีฟ พริ้นท์.
ฒาลิศา เนียมมณี. (2554). กระบวนการมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาขยะโดยการผลิตอินทรีย์สาร เพื่อการเกษตรของชุมชนบางนางลี่ จังหวัดสมุทรสงคราม. สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
ณัฐพงษ์ ประดิษฐ์ผล. (2555). การนำหลักการ 5R’s ไปประยุกต์ใช้ในการจัดการขยะของชุมชน
ในเขตเทศบาลตำบลป่าก่อดา อำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย. การศึกษาอิสระปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
ถวิลวดี บุรีกุล และคณะ. (2551). คู่มือการมีส่วนร่วมของประชาชน : การตัดสินใจที่ดีกว่า โดยให้ชุมชนมีส่วนร่วม. นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า.
ทองม้วน สิมนาม. (2558). การศึกษาสภาพการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนของเทศบาลในเขตพื้นที่อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาการปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ.
ฝ่ายตรวจและบังคับการ กรมควบคุมมลพิษ. (2558). พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 กฎ ประกาศ และระเบียบที่เกี่ยวข้องด้านการควบคุมมลพิษ. พิมพ์ครั้งที่ 6 แก้ไขเพิ่มเติม. กรุงเทพฯ : องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
ไพบูลย์ แจ่มพงษ์ และคณะ. (2560). การจัดการขยะมูลฝอย. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่ง
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มลฤดี ตรีวัย. (2555). ปัจจัยที่มีผลสำเร็จต่อการคัดแยกขยะชุมชน : กรณีศึกษา เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร. การค้นคว้าอิสระวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ยุพา อยู่ยืน อิมรอน มะลูลีม และวลัยพร ชิณศรี. (2553). การบริหารจัดการขยะมูลฝอยของชุมชน
ตำบลบางหลวง อำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี. ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตร
มหาบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 : เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิม
พระชนมพรรษา 7 รอบ 4 ธันวาคม 2554. กรุงเทพฯ : นานมี บุคส พับลิเคชั่นส์.
ศูนย์บริหารกฎหมายสาธารณสุข กรมอนามัย. (2556). คู่มือแนวทางการบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการจัดการมูลฝอย สำหรบหน่วยงานราชการท้องถิ่นและเจ้าพนักงานตามกฎหมาย
การสาธารณสุข. กรุงเทพฯ : ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย .
สมหญิง นุชปาน. (2553). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาล
ตำบลบางทราย อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
สมัชญา หนูทอง. (2556). ความรู้และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้นำท้องถิ่น : กรณีศึกษาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตอำเภอสอยดาว จังหวัดจันทบุรี.
ปัญหาพิเศษหลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารทั่วไป วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.
สารภี สุกใส. (2554). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้นำชุมชนในพื้นที่องค์การบริหาร
ส่วนตำบลกะลุวอเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดนรานิวาส. วิทยานิพนธ์ปริญญา
รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต การปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสอง พ.ศ.2560 - 2564. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2550). รายงานสถานการณ์ คุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2549. กรุงเทพ ฯ: วิฑูรย์การปก.
สำนักจัดการกากของเสียและสารอันตราย. (2550). เอกสารคู่มือแนวทางและข้อกำหนดเบื้องต้น การลดและใช้ประโยชน์ขยะ. กรุงเทพ ฯ: กรมควบคุมมลพิษ.
สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร. (2556). คู่มือแนวทางจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อม
โดยชุมชน กรุงเทพมหานคร. กรุงเทพ ฯ : มาตาการพิมพ์.
สำนักอนามัยสิ่งแวดล้อม. (2552). คู่มือวัดสะอาด ฆราวาส สุขใจ. กรุงเทพ ฯ : สำนักงานกิจการ
โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
สุริยะ หินเมืองเก่า. (2553). จิตสำนึกท้องถิ่นพลังขับเคลื่อนประเทศไทยชุดนักบริหารท้องถิ่นมืออาชีพ. นครปฐม : เพชรเกษมการพิมพ์.
อดิศักดิ์ โรจนาพงษ์. (2551). แนวทางการจัดการขยะมูลฝอยอินทรีย์ในอุทยานแห่งชาติ. กรุงเทพฯ :
สำนักอุทยานแห่งชาติ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช.
อรทัย ก๊กผล. (2552). คู่คิด คู่มือ : การมีส่วนร่วมของประชาชนสำหรับนักบริหารท้องถิ่น. นนทบุรี : วิทยาลัยพัฒนาการปกครองท้องถิ่น สถาบันพระปกเกล้า.
อาณัต ต๊ะปินตา. (2553). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอย. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Clement , Matthew Thomas, (2009). A Basic Accounting of Variation in Municipal Solid-Waste Generation at the County Level in Texas, 2006 : Groundwork For Applying Metabolic –Rift Theory to Waste Generation. Rural Sociology , 74 (3) : 412-429.
Minn, Z., Srisontisuk, S. & Laohasiriwong, W. (2010). “Promoting People ’s Participation in Solid Waste Management in Myanmar”, Research Journal of environmental Sciences. 4(3) : 209-222.
Moore, Jason W. (2011). Transcending the metabolic rift: a theory of crises in the capitalist world-ecology.” The Journal of Peasant Studies ,38( 1) : 1-46.
Teherani-Krönner, P. & Dang, T.H. (2014). Human ecology and gender: a framework to discover natural and cultural resources with climate change accommodation. Journal of Vietnamese Environment, 6 (3) : 212-219.