แรงจูงใจในการเป็นจิตอาสาในโรงพยาบาล: กรณีศึกษาจิตอาสาวัยรุ่น

Main Article Content

วนิดา พิมพ์โคตร

บทคัดย่อ

               การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแรงจูงใจของวัยรุ่นในการทำงานจิตอาสาในโรงพยาบาล โดยใช้กรอบแนวคิด Functional Approach to Volunteer Motivation เป็นแนวทางในการวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ให้ข้อมูลคือจิตอาสาที่มีอายุระหว่าง 16 - 24 ปี จำนวน 14 คน ที่เคยทำงานจิตอาสาในโรงพยาบาลภายใต้การประสานงานของมูลนิธิเครือข่ายพุทธิกา โดยใช้วิธีการเก็บข้อมูลแบบการสัมภาษณ์เชิงลึก และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์แก่นสาระ (Thematic Analysis)  ผลการวิจัยพบว่า แรงจูงใจของจิตอาสาที่เป็นวัยรุ่นสามารถจำแนกได้เป็น 6 มิติ ได้แก่ มิติด้านคุณค่า (Values) ทำให้รู้สึกภาคภูมิใจที่ได้ช่วยเหลือผู้อื่นและได้พัฒนาตนเองทางจิตใจ  มิติด้านความเข้าใจ (Understanding) ทำให้ได้เรียนรู้ระบบงานของโรงพยาบาลและเข้าใจผู้ป่วยมากขึ้น มิติด้านสังคม (Social) คือการได้พัฒนาทักษะการสื่อสารและการปรับตัวในการทำงานร่วมกับผู้อื่น มิติด้านแนวทางอาชีพ (Career) การเป็นจิตอาสาเป็นเครื่องมือในการสำรวจเส้นทางอาชีพในอนาคต มิติด้านการปกป้องตนเอง (Protective) เป็นการได้เรียนรู้การควบคุมอารมณ์และรับมือกับความกดดันในสถานการณ์จริง และ มิติด้านการส่งเสริมตนเอง (Enhancement) ทำให้มีวินัย ความรับผิดชอบ และจิตสำนึกในการช่วยเหลือผู้อื่นเพิ่มมากขึ้น  ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า กิจกรรมจิตอาสาในโรงพยาบาลเป็นพื้นที่เรียนรู้ที่ส่งเสริมการพัฒนาทักษะชีวิตและแนวคิดในการเป็นพลเมืองที่มีส่วนร่วมในสังคม ทั้งยังเป็นแนวทางในการสร้างนโยบายการศึกษาและการพัฒนาเยาวชนอย่างรอบด้าน

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2566). รายงานข้อมูลทรัพยากรสาธารณสุขประจำปี 2566. วันที่ค้นข้อมูล 24 มกราคม 2568, เข้าถึงได้จากhttps://dmsic.moph.go.th/index/detail/9504

กองสาราณียกร. (ม.ป.ป.). จิตอาสาดูแลผู้ป่วยในสังคมไทย: บทสำรวจโดยสังเขป. วันที่ค้นข้อมูล 24 มกราคม 2568, เข้าถึงได้จาก https://budnet.org/sunset/node/184

เพชรภี ปิ่นแก้ว. (2554). จิตอาสา สุขสร้างง่าย ๆ แค่ลงมือทำ. กรุงเทพฯ: Iam Bookazine.

มารีษา ศรีสุภา และดวงกมล บางชวด. (2565). การศึกษาความต้องการการจัดรูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมแรงจูงใจในการปฏิบัติงานอาสาสมัคร สภากาชาดไทย. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา, 17(2).

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). จิตสาธารณะ. วันที่ค้นข้อมูล 24 มกราคม 2568, เข้าถึงได้จากhttp://legacy.orst.go.th/?knowledges=จิตสาธารณะ-9-มกราคม-2554

ภาษาอังกฤษ

Alqasa, K. M. A., & Al Qahtani, A. M. (2022). The factors affecting Volunteer Motivation among Non-Profit Organizations in the Kingdom of Saudi Arabia (KSA). Social Space, 22(2), 445-465.

Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.

Cantor, N. (1994). Life task participation and personality. In D. Cervone & W. Mischel (Eds.), Advances in personality science (pp. 135–163). New York: Guilford Press.

Clary, E. G., Snyder, M., Ridge, R. D., Copeland, J., Stukas, A. A., Haugen, J., & Miene, P. (1998). Understanding and assessing the motivations of volunteers: a functional approach. Journal of personality and social psychology, 74(6), 1516-1530.

Coyne, I. T. (1997). Sampling in qualitative research. Purposeful and theoretical sampling; merging or clear boundaries?. Journal of advanced nursing, 26(3), 623-630

Creswell, J. W. (1998). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. London: Sage Publications.

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The "What" and "Why" of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. An International Journal for the Advancement of Psychological Theory, 11(4), 227-268.

Güntert, S. T. (2015). The quality of volunteers’ motives: Integrating the functional approach and self- determination theory. The Journal of Social Psychology, 156(3), 310-327.

Güntert, S. T., Wehner, T., & Mieg, H. A. (2022). Organizational, Motivational, and Cultural Contexts of Volunteering The European View. Springer Briefs in Psychology. Springer, Cham. Retrieved September 2, 2024, from https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-92817-9

Muckaden, M., & Pandya, S. (2016). Motivation of Volunteers to Work in Palliative Care Setting: A Qualitative Study. Indian Journal of Palliative Care, 22, 348-353.

Patton, M. Q. (2001). Qualitative research and evaluation and methods (3rd ed.). Beverly Hills, CA: Sage.