ข้อพินิจบางประการเกี่ยวกับสำนวนภาษาของสัทธรรมธรรมปุณฑรีกสูตรฉบับภาษาจีน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบสำนวนภาษาจีนของสัทธรรมปุณฑรีกสูตรที่หลงเหลืออยู่ในปัจจุบัน จากการศึกษาพบว่า สัทธรรมปุณฑรีกสูตรได้รับการถ่ายทอดเป็นสำนวนภาษาจีนหลายฉบับ ฉบับที่หลงเหลืออยู่ในปัจจุบันมีอยู่ 3 ฉบับ คือ ฉบับพระธรรมรักษ์ ฉบับพระกุมารชีพ และฉบับพระชญาณคุปต์และพระธรรมคุปต์ ฉบับหลังเป็นฉบับที่นำสำนวนพระกุมารชีพมาเพิ่มเติมในบางปริวรรต จึงไม่ใช่เป็นการแปลใหม่ ในบรรดาสัทธรรมปุณฑรีกสูตรฉบับภาษาจีนที่กล่าวถึงข้างต้น ฉบับพระกุมารชีพเป็นฉบับที่ได้รับความนิยมมากที่สุด จากการศึกษาความแตกต่างระหว่างสำนวนแปลของพระกุมารชีพกับสำนวนแปลของพระธรรมรักษ์พบความแตกต่างในหลายประเด็น ได้แก่ การใช้คำบ่งจำนวน การทับศัพท์วิสามานยนาม การใช้ศัพท์ตามบริบททางศาสนา การใช้ถ้อยคำ 4 ตัวอักษร การใช้คำซ้ำต่อเนื่องกัน การใช้ภาษาบรรยายที่กระชับได้ใจความ การใช้ภาษาพูดแทนภาษาโบราณ และความแตกต่างด้านเนื้อความบางตอน ส่วนสำนวนภาษาของสัทธรรมปุณฑรีกสูตรฉบับพระกุมารชีพในมหาปิฎกฉบับต่าง ๆ ได้แก่ ฉบับจักรพรรดิเฉียนหลง หย่งเล่อฉบับเหนือ ฉบับเกาหลี และฉบับไทโช พบว่ามีความแตกต่างกันเล็กน้อย ในด้านการใช้คำพบความแตกต่างใน 2 ลักษณะคือ การใช้คำเดียวกันแต่มีรูปเขียนต่างกันและการใช้คำที่มีรูปและความหมายต่างกัน ในด้านเนื้อความพบว่า ในปริวรรตที่ 23 ไภษัชยปูรวโยคปริวรรตของฉบับเกาหลีและฉบับไทโชมีบางคาถาไม่ปรากฏในฉบับจักรพรรดิเฉียนหลงและหย่งเล่อฉบับเหนือ สันนิษฐานว่าน่าจะเพิ่มเติมเข้าไปในภายหลัง การศึกษาเปรียบเทียบสำนวนภาษาจีนในสัทธรรมปุณฑรีกสูตรแต่ละฉบับนอกจากจะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาพระสูตรแล้ว ยังเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาลักษณะของภาษาจีนที่ใช้ในสัทธรรมปุณฑรีกสูตรฉบับภาษาจีนด้วย