คุณลักษณะของกวีอินเดียโบราณกับการสืบสานสุนทรียะในทรรศนะของรพินทรนาถ ฐากูร

นิพัทธ์ แย้มเดช

ผู้แต่ง

นิพัทธ์ แย้มเดช ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

คำสำคัญ:

กวีอินเดียโบราณ, ประติภา, ศักติ, สหฤทัย, รพินทรนาถ ฐากูร

บทคัดย่อ

กวีอินเดียโบราณดำรงสถานะเป็นปราชญ์ เป็นคุรุ และเป็นผู้ยกจิตวิญญาณของมนุษย์ด้วยการนำเสนองานนิพนธ์ที่เปี่ยมด้วยความรู้ ความงาม และปรัชญาศาสนาอย่างลึกซึ้ง ตำราประพันธศาสตร์ของอินเดียชี้ให้เห็นว่าคุณลักษณะของกวีที่แท้จริงจะต้องมีพลังความคิดสร้างสรรค์ (ประติภา) และมีฝีมือหรือความสามารถพิเศษ (ศักติ) เพื่อเนรมิตถ้อยคำให้อยู่ในรูปกวีนิพนธ์อันงดงาม แต่กวีจะสามารถสร้างงานนิพนธ์ให้ทรงคุณค่ามีความเป็นอมตะได้เพียงใด ขึ้นอยู่กับผู้รับสารซึ่งต้องใช้ใจของตนเองสัมผัสใจของกวี (สหฤทัย) บทความนี้ต้องการชี้ให้เห็นว่า นับจากโบราณสมัยในแดนภารตะที่กวีและนักวิจารณ์วรรณคดีวางรากฐานทฤษฎีการประพันธ์อย่างเป็นระบบและซับซ้อน คุณลักษณะของกวีและการสร้างสรรค์งานนิพนธ์ในลักษณะอุดมคติดำรงอยู่ในวัฒนธรรมทางวรรณศิลป์ของอินเดียมาช้านาน และสืบทอดสู่ทรรศนะทางสุนทรียศาสตร์ของรพินทรนาถ ฐากูร ผลการศึกษาพบว่างานนิพนธ์ของรพินทรนาถ ฐากูร อาทิ เรื่อง “คีตาญชลี” และเรื่อง “The Victory” เป็นตัวอย่างงานนิพนธ์ที่สืบสานคุณลักษณะของกวี รวมถึงความเป็นเลิศของงานนิพนธ์เฉกเช่นที่กวีอินเดียโบราณประจักษ์และเข้าถึงคุณค่าในโลกวรรณศิลป์มาแล้ว งานนิพนธ์ของรพินทรนาถ ฐากูร กระตุ้นเตือนให้ผู้คนฉุกใจคิดว่า ความเป็นกวีและคุณค่าของกวีนิพนธ์ไม่อาจพิจารณาได้อย่างฉาบฉวยในสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว หากแต่นักประพันธ์ผู้สร้างงานและผู้รับสารจำเป็นต้องมีความอ่อนไหวทางจิตวิญญาณและเพ่งพินิจโลกของกวีอย่างลึกซึ้งดุจเดียวกันจึงจะเข้าถึงแก่นแท้ในงานวรรณศิลป์ และสัมผัสพลังสุนทรียะอันกว้างใหญ่ไพศาลได้

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย

Kittipong Boonkerd กิตติพงศ์ บุญเกิด. (2023). Khi Tan Chali khong Raphin Thon Nat Thakun คีตาญชลีของ

รพินทรนาถ ฐากูร [Gītānjalī of Rabindranath Tagore]. Warasan Thai-Pharata วารสารไทย-ภารต [Thai-Bharat Journal], 39(47), 71-79.

Kulanit Kanareugsa กุลนิจ คณะฤกษ์. (2009). Khanop kham praphan lae thatsana rueang khwamkhit sangsan nai wannakhadi Sansakrit : Sueksa priapthiap chak wannakhadi mahakap kap wannakhadi kao ya ขนบคำประพันธ์และทรรศนะเรื่องความคิดสร้างสรรค์ในวรรณคดีสันสกฤต : ศึกษาเปรียบเทียบจากวรรณคดี

มหากาพย์กับวรรณคดีกาวยะ [Poetic convention and the concept of originality in Sanskrit literature :

A comparative study of Epics and Kavyas] [Doctoral dissertation, Silpakorn University]. SURE. https://sure.su.ac.th/xmlui/handle/123456789/10205

Maneepin Phromsutthirak มณีปิ่น พรหมสุทธิรักษ์. (2008). Prawat wannakhadi Sansakrit ประวัติวรรณคดีสันสกฤต [History of Sanskrit literature]. Silpakorn University Press.

Nehru, Jawaharlal เนห์รู, ยวาหระลาล. (2002). Phop thin India พบถิ่นอินเดีย.[The discovery of India]. (Karuna Kusalasai, Trans.; 4th ed.). Sayam.

Saksi Yaemnadda ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา. (1974). Saksi wannakam ศักดิ์ศรีวรรณกรรม [A collection of literary writings by Saksi Yaemnadda]. Odeon Store Press.

Sawitree Charoenpong สาวิตรี เจริญพงศ์. (2014). Samphan sayam nai nam pharata : Botbat khong Raphin Thon Nat Thakun Sawami Sattaya Nanthapuri lae Suphat Chanthara Bot nai saisamphan Thai - India สัมพันธ์สยามในนามภารต : บทบาทของรพินทรนาถ ฐากูร สวามีสัตยานันทปุรีและสุภาส จันทร โบส ในสายสัมพันธ์ไทย-อินเดีย [Cultivating friendship in the name of Bharat : The roles of Rabindranath Tagore, Swami Satyananda Puri and Subhas Chandra Bose in Thai-Indian relations]. Indian Studies Center of Chulalongkorn University.

Tagore, Rabindranath ฐากูร, รพินทรนาถ. (2012). Khitanchali คีตาญชลี [Gītānjalī]. (Karuna - Ruangurai Kusalasai, Trans.; 10th ed.). Mae kham phang.

Tassanee Sinsakul ทัศนีย์ สินสกุล. (1991) Thritsadi kawiniphon Sansakrit ทฤษฎีกวีนิพนธ์สันสกฤต [Theory of Sanskrit poetry]. Warasan Aksonsat วารสารอักษรศาสตร์ [Journal of Letters], 23(1), 15-31. https://digital.car.chula.ac.th/jletters/vol23/iss1/2

ภาษาต่างประเทศ

Banerjee, N. (2011). Tagore, Gītānjalī and the Nobel Prize. In U. N. Singh & N. Suri (Eds.), Rabindranath Tagore : A commemorative volume (pp. 32-37). Public Diplomacy Division Ministry of External Affairs.

Belvalkar, S. K. (1924). Kāvyādarśa of Daṇḍin. The Oriental Book-Supplying Agency.

Bhatt, G. H. (1960). The Vālmīki-Rāmāyaṇa. (Vol. 1 The Bālakāṇḍa). The Oriental Institute.

Jha, S. G. (1967). Kāvyaprakāsha of Mammaṭa. Bharatiya Vidya Prakashan.

Kane, P. V. (2002). History of Sanskrit poetics. Motilal Banarsidass Publishers Private Limited.

Kripalani, K. (1980). Rabindranath Tagore : A biography. Visva-Bhatati Calcutta.

Krishanmoorthy, K. (1982). Dhvanyāloka of Ānandavardhana. Motilal Banarsidass.

Macdonell, A. A. (1900). A history of Sanskrit literature. D. Appleton and Company.

Rhys, E. (1915). Rabindranath Tagore : A biographical study. Macmillan and Co., Limited St. Martin’s Street.

Sastri, C. S. R. (1956). Kāvyālaṅkāra of Bhāmaha. The Sri Balamanorama Press.

Sāstrī, T. G. (1909). Trivandrum Sanskrit Series No. IV. Sivalīlārṇava of Nīlakantha Dīkshita. Travancore Government Press.

Sastry, P. V. N. (1991). Kāvyālaṅkāra of Bhāmaha. Motilal Banarsidass.

Schweig, G. M. (2012). A living theology of Krishna Bhakti : Essential teachings of A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada. Oxford University Press.

Sen, A. (2011). In search of a ‘new’ language for the Bengali theatre. In U. N. Singh, & N. Suri (Eds.), Rabindranath Tagore : A commemorative volume (pp. 202-213). Public Diplomacy Division Ministry of External Affairs.

Singh, U. N. (2010). Tagore in the 21st century. India Perspectives, 24(2), 2-3. https://issuu.com/indiandiplomacy/docs/india_perspective-_special_issue_on_tagore

Śivadatta, P., & Parab, K. P. (1903). The Vāgbhatālaṃkāra of Vāgbhata. Jāvajī Dādājī ‘Nirnaya-sāgar’ Press.

Tagore, R. (1915). Sādhanā: The realisation of life. The Macmillian Company.

Warder, A. K. (1972). Indian Kāvya literature (Vol. 1). Motilal Banarsidass.

Williams, M. M., Sir. (1899). A Sanskrit-English dictionary. Motilal Banarsidass.