จากเฮกสู่จาการ์ต้า:

ความเปลี่ยนแปลงในนโยบายต่างประเทศของไทยต่อเนเธอร์แลนด์ กรณีการเรียกร้องเอกราชของอินโดนีเซีย พ.ศ. 2492

บทคัดย่อ

เพียงไม่กี่วันหลังจากที่กองทัพญี่ปุ่นได้ประกาศยอมแพ้ในสงครามโลกครั้งที่สองใน พ.ศ. 2488 ชาวพื้นเมืองบนหมู่เกาะอินโดนีเซียก็ได้จัดตั้งรัฐบาลของตนเองภายใต้ชื่อสาธารณรัฐอินโดนีเซียและได้ประกาศเอกราช เหตุการณ์ดังกล่าวนำไปสู่การทำสงครามและการเจรจาระหว่างชาวพื้นเมืองและเจ้าอาณานิคมเป็นระยะเวลาประมาณ 4 ปี ก่อนที่รัฐบาลเนเธอร์แลนด์จะยินยอมโอนอำนาจอธิปไตยให้แก่รัฐบาลของชาวพื้นเมืองในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2492 บทความนี้มุ่งศึกษาความเปลี่ยนแปลงในการดำเนินนโยบายต่างประเทศของรัฐบาลไทยที่มีต่อเนเธอร์แลนด์ในช่วงปีสุดท้ายของความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลสาธารณรัฐอินโดนีเซียและรัฐบาลเนเธอร์แลนด์ จากเดิมที่รัฐบาลไทยยึดมั่นในการรับรองอำนาจอธิปไตยของเนเธอร์แลนด์เหนือหมู่เกาะอินโดนีเซีย ไปสู่การให้การรับรองอำนาจอธิปไตยของรัฐบาลสาธารณรัฐอินโดนีเซีย โดยได้ตรวจสอบหลักฐานทางการทูตทั้งจากฝ่ายเนเธอร์แลนด์และไทย ควบคู่ไปกับการพิจารณาบริบทแวดล้อมของการเมืองโลกในช่วงเวลาดังกล่าว บทความนี้ต้องการเสนอว่ารัฐบาลไทยได้ตัดสินใจหันไปรับรองรัฐบาลสาธารณรัฐอินโดนีเซีย เนื่องจากการเจรจาในระยะสุดท้ายมีลักษณะที่เป็นประโยชน์ต่อฝ่ายสาธารณรัฐ อีกทั้งรัฐบาลสหรัฐอเมริกาก็มีท่าทีให้การสนับสนุนฝ่ายสาธารณรัฐอินโดนีเซียมากกว่าเนเธอร์แลนด์อีกด้วย