วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

มองไร่อ้อยแต่ไม่ได้เห็นแค่ “อ้อย”: เครือข่ายอ้อยจังหวัดมุกดาหารในมนุษยสมัยจากมุมมองทางภูมิศาสตร์มนุษย์

ธนานนท์ โสมอ่อน, ชยา วรรธนะภูติ — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

การทำความเข้าใจวิกฤติของระบบนิเวศด้วยมโนทัศน์มนุษยสมัยมักตั้งคำถามจากความรู้ในลักษณะของศาสตร์แบบผู้เชี่ยวชาญและอธิบายปัญหาวิกฤติเชิงนิเวศโดยมุ่งเป้าไปที่มนุษย์ทุกคนอย่างเหมารวม อีกทั้งปัญหาที่เกิดขึ้นในอุตสาหกรรมการเกษตรอ้อยในปัจจุบันก็ถูกนำเสนอต่อสาธารณชนในลักษณะเช่นเดียวกับการนำเสนอวิกฤติของระบบนิเวศด้วยมโนทัศน์มนุษยสมัย บทความนี้ต้องการเปิดพื้นที่ในการแลกเปลี่ยนคำอธิบายเพื่อแสวงหาความเป็นไปได้ใหม่ในการทำความเข้าใจปัญหาที่กำลังเผชิญอยู่ในสังคมและระบบนิเวศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการประกอบสร้างเครือข่ายอ้อยจังหวัดมุกดาหารในความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และธรรมชาติและศึกษาเครือข่ายอ้อยจังหวัดมุกดาหารในฐานะส่วนหนึ่งของปรากฏการณ์ในมนุษยสมัย โดยนำแนวคิดภูมิศาสตร์แบบโลกพันทางและมโนทัศน์ยุคสมัยแห่งทุนมาใช้ในการทำความเข้าใจข่ายใยความสัมพันธ์ในลักษณะวัฒนธรรมชาติที่ผู้กระทำการทั้งที่เป็นมนุษย์และไม่ใช่มนุษย์มีปฏิบัติการร่วมกันในแต่ละพื้นที่และเวลาที่เปลี่ยนแปลงไปนำไปสู่การทำความเข้าใจกระบวนการประกอบสร้างเครือข่ายอ้อยจังหวัดมุกดาหาร โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพในการศึกษา เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตการณ์ การสนทนากลุ่ม และการศึกษาเอกสารเพื่อนำมาวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา

จากการศึกษาพบว่า กระบวนการร่วมกันประกอบสร้างเครือข่ายอ้อยจังหวัดมุกดาหารของมนุษย์และที่ไม่ใช่มนุษย์มีเป้าประสงค์เพื่อให้อุตสาหกรรมการเกษตรอ้อยสามารถเข้ากับเงื่อนไขแบบเสรีนิยมใหม่และปรากฏการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นในเครือข่ายอ้อยจังหวัดมุกดาหารเป็นภาพสะท้อนของการเปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์ทางการเกษตรในจังหวัดมุกดาหารที่มีลักษณะของยุคสมัยแห่งการเกษตรแปลงใหญ่ ซึ่งไปกันได้ดีกับมโนทัศน์ยุคสมัยแห่งทุน

เสียงร่ำไห้จากป่าดงหมู: ความจนและความทุกข์ตรมทางอารมณ์จากการแย่งยึดที่ดิน กรณีนโยบายทวงคืนผืนป่า ป่าดงหมู แปลง 2 จังหวัดมุกดาหาร

กิติมา ขุนทอง — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบที่เกิดจากนโยบายทวงคืนผืนป่าในฐานะที่เป็นกระบวนการสะสมทุนโดยการแย่งยึดที่ดินว่า เป็นปมปัญหาของความยากจนและความทุกข์ตรมทางอารมณ์อย่างไร ข้อมูลในงานศึกษามาจากการสัมภาษณ์เชิงลึกตัวแทนครัวเรือนที่ได้รับผลกระทบจำนวน 50 ครอบครัว อายุระหว่าง 30 -75 ปี เป็นเพศชาย 15 คน เพศหญิง 35 คน ร่วมกับการสังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วมในชีวิตประจำวันจำนวน 10 ครอบครัว โดยวิเคราะห์ผ่านแนวคิดการสะสมทุนโดยการแย่งยึด แนวคิด วาทกรรมการอนุรักษ์และแนวคิดความทุกข์เชิงสังคม

ผลการศึกษาพบว่า การแย่งยึดที่ดินภายใต้นโยบายดังกล่าวเป็นปมปัญหาความยากจนเชิงโครงสร้างที่สัมพันธ์แนบแน่นกับความยากจนและความทุกข์ตรมทางอารมณ์ การสูญเสียที่ดินซึ่งเป็นปัจจัยการผลิตหลักของครัวเรือนได้ก่อให้เกิดภาวะ “รายได้ลด หนี้สินเพิ่ม ระบบการเงินล่มสลาย เสี่ยงส่งต่อหนี้ข้ามรุ่น" โดยพบว่า 32 ครัวเรือนจาก 50 ครัวเรือน มีรายได้ลดลงตั้งแต่ร้อยละ 0.66 – 85.4 ในกลุ่มนี้ มี 5 ครัวเรือนที่ระบบการเงินอยู่ในภาวะวิกฤต ในส่วนหนี้สินพบว่า มี 29 ครัวเรือน มีหนี้สินเพิ่มตั้งแต่ร้อยละ 400 – 800 ของหนี้สินก่อนถูกยึด ในจำนวนนี้มีถึง 26 ครัวเรือนที่ไม่มีศักยภาพในการชำระหนี้ตามสัญญา ส่วนความทุกข์ตรมทางอารณ์นั้นพบว่า การสูญเสียที่ดินโดยไม่เต็มใจและไม่ทันตั้งตัว ก่อให้เกิดความเครียดอย่างรุนแรง ส่งผลให้มีสมาชิกจำนวน 8 คนจาก 8 ครัวเรือนเป็นโรคชึมเศร้า 5 ครัวเรือนมีการใช้ความรุนแรงในครอบครัว และยังมี 29 ครัวเรือนที่ต้องแบกภาระสมาชิกในครอบครัวที่เป็นกลุ่มเปราะบางที่ล้วนมีภาวะพึ่งพิงสูง สะท้อนให้เห็นว่า นอกจากต้องเผชิญความทุกข์จนทางเศรษฐกิจแล้วยังต้องแบกรับความทุกข์ตรมทางอารมณ์ไปพร้อม ๆ กัน

ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการทำเกษตรอินทรีย์ ของเกษตรกรรุ่นใหม่: กรณีศึกษาเกษตรกรใน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ประเทศไทย

มงคล ด้วงเขียว, กฤติยา ทองคุ้ม, ตะวัน ฉัตรสูงเนิน, ทศพร คิวประสพศักดิ์ — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

การศึกษาครั้งนี้มุ่งเน้นการค้นหาและวิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จ รวมถึงนิยามของความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรรุ่นใหม่ในประเทศไทย โดยการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเกษตรกรรุ่นใหม่จำนวน 18 คนที่มีอายุไม่เกิน 45 ปี จาก 5 จังหวัดในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนของประเทศไทย โดยได้รับการแนะนำจากสำนักงานส่งเสริมเกษตรของแต่ละจังหวัดในการเลือกเกษตรกรรุ่นใหม่เพื่อเป็นกลุ่มตัวอย่างในการเก็บรวบรวมข้อมูล โดยเกษตรกรรุ่นใหม่จะต้องทำเกษตรอินทรีย์มาแล้วอย่างน้อย 3 ปี โดยมีการเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตและมีส่วนร่วมจากกิจกรรมประจำวันในการทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรรุ่นใหม่ดังกล่าว รวมถึงการเข้าร่วมกิจกรรมประชุมกลุ่มเครือข่ายเกษตรกรแบบมีส่วนร่วม ผู้วิจัยได้ใช้วิธีวิเคราะห์เฉพาะเรื่อง (Thematic Analysis) โดยการถอดรหัสข้อมูลจากไฟล์เสียงและการบันทึก โดยได้จัดกลุ่มตามหมวดหมู่ของคำตอบที่ได้

ผลการวิจัยอภิปรายภายใต้ 3 ประเด็น ได้แก่ 1.แรงบันดาลใจที่ทำให้คนรุ่นใหม่ตัดสินใจกลับบ้านมาทำเกษตร 2.นิยามของความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรีย์ 3.ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรีย์ ผลจากการวิเคราะห์ข้อมูลของนิยามความสำเร็จในการทำเกษตรอินทรย์ที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาฟาร์มของเกษตรกรรุ่นใหม่ซึ่งประกอบด้วย 7 มิติ ได้แก่ 1.ความสำเร็จด้านรายได้ 2.ความสำเร็จด้านการมีอาหารปลอดภัยและความมั่นคงทางอาหาร 3.ความสัมพันธ์ของสมาชิกในครอบครัว 4. ความสำเร็จในการพัฒนาฟาร์ม 5.ความสำเร็จในการใช้ชีวิต 6.ความสำเร็จด้านความรู้และการส่งต่อความรู้ 7.ความสำเร็จด้านกลุ่มและเครือข่าย โดยเกษตรกรกลุ่มกรณีศึกษาไม่ได้ประสบความสำเร็จครบทั้ง 7 ด้าน เกษตรกรบางคนยังต้องพบกับความท้าทายและอุปสรรคอย่างต่อเนื่องในการทำเกษตรอินทรีย์ การทำเกษตรอินทรีย์ของเกษตรกรรุ่นใหม่ยังได้แสดงให้เห็นถึงปรากฎการณ์การเปลี่ยนผ่านเชิงแนวคิดและวิธีการภายใต้สังคมแห่งเทคโนโลยี นอกจากนั้นแล้ว ความสำเร็จในบางมิติยังส่งผลต่อเกษตรกรรุ่นใหม่ให้เกิดแรงบันดาลใจในการกำหนดเป้าหมายที่สูงขึ้น โดยเฉพาะด้านการสร้างรายได้ การมีอาหารปลอดภัยและความมั่นคงทางอาหาร และการได้อยู่ใกล้ชิดกับสมาชิกครอบครัว ความสำเร็จในมิติดังกล่าวเป็นส่วนสำคัญในการสร้างความเป็นอยู่ที่ดีในชุมชน

ตัวละครหลายมิติในนวนิยายแปลเรื่อง “คดีฆาตกรรมเมื่อดอกไม้ร่วงโรยในคืนจันทร์เต็มดวง” ของเดวิด แกรนน์

เจือง ถิ หั่ง — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะของตัวละครหลักในนวนิยายแปลเรื่อง “คดีฆาตกรรมเมื่อดอกไม้ร่วงโรยในคืนจันทร์เต็มดวง” ของเดวิด แกรนน์ โดยอาศัยกรอบคิดของอี เอ็ม ฟอร์สเตอร์ (1974) เป็นแนวทางในการวิเคราะห์ ผลการศึกษาทำให้ทราบว่า ตัวละครหลักในเรื่องมีทั้งหมดสามตัว ได้แก่ มอลลี เบิร์กฮาร์ต เฮล เค เบิร์กฮาร์ต และเออร์เนสต์ เบิร์กฮาร์ต ซึ่งล้วนเป็นตัวละครหลายมิติและมีพลวัตด้านลักษณะนิสัยไปตามอายุและประสบการณ์ชีวิตของแต่ละคน มอลลีเป็นชาวอินเดียนแดงเผ่าโอเซจที่สุขุมลึกซึ้ง มีความผูกพันกับชนเผ่า และรักครอบครัว เฮลเป็นชาวอเมริกันผิวขาวที่มีบุคลิก ย้อนแย้ง ด้านหนึ่งเขาเป็นคนอดทนอดกลั้นและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ แต่ขณะเดียวกันก็เป็นคนเจ้าเล่ห์และมีนิสัยเหี้ยมโหด เออร์เนสต์มีสถานภาพเป็นหลานของเฮลและสามีของมอลลี แม้จะเป็นบุรุษที่อ่อนแอไม่มั่นคง แต่ความรักที่เขามีต่อภรรยาคือรักแท้

บทสำรวจการจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมบนพื้นที่หน้าเสาธงโรงเรียนรัฐบาล

ณัฐนิช ฉ่ำเฉื่อย, พัชรินทร์ สิรสุนทร, กมเลศ โพธิกนิษฐ — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจงานศึกษาและวิเคราะห์การจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมผ่านกิจกรรมบนพื้นที่หน้าเสาธงโรงเรียนรัฐบาลทั้งในต่างประเทศและประเทศไทยช่วง พ.ศ. 2557-2567 โดยใช้วิธีชาติพันธุ์วรรณาดิจิทัลและเน็ตโนกราฟีเพื่อรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิจากแหล่งข้อมูลดิจิทัลจำนวน 30 ชิ้นงาน โดยเกณฑ์การคัดเลือกวรรณกรรมประกอบด้วย ข้อมูลจากงานวิจัยจากฐานข้อมูล 7 แหล่ง ได้แก่ SAGE Journals, Taylor & Francis, EBSCO, TCI, ThaiLIS พบข้อมูลจำนวน 10 ประเทศ ได้แก่ ฟิลิปปินส์ ไต้หวัน สหรัฐอเมริกา อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น แอฟริกาใต้ แคนาดา เอธิโอเปีย ตุรกี และไทย และสื่อโซเชียลมีเดีย ได้แก่ YouTube, Facebook วิเคราะห์และตีความข้อมูลด้วยแนวคิดกลไกเชิงอุดมการณ์ของรัฐของ Althusser (1971, 2014) ผลการศึกษาพบการจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมมีลักษณะกิจกรรม อาทิ พิธีการเคารพธงชาติ สวดมนต์ กล่าวคำปฏิญาณตน การให้โอวาทและประกาศข่าวสารของครู มีโครงสร้างของอุดมการณ์แบบกระจกสองชั้นคือ ให้นักเรียนเข้าร่วมและปฏิบัติตามกฎระเบียบทั้งพฤติกรรมการแสดงออก การสวมใส่เครื่องแบบและทรงผมอย่างเชื่อฟัง สงบเสงี่ยม หากไม่ปฏิบัติตามกลไกเชิงการปราบปรามของรัฐจะถูกนำมาใช้คือ การลงโทษทางวินัย ผลการศึกษานี้โต้แย้งข้อเสนอเรื่องผลลัพธ์ของอุดมการณ์ว่านักเรียนไม่ได้ยอมจำนน เมื่อกระบวนการจัดวางอุดมการณ์ชาตินิยมสิ้นสุดลง นักเรียนไม่ให้ความสำคัญหรือรู้สึกพิเศษกับการต้องปฏิบัติพฤติกรรมตามที่โรงเรียนกำหนด เช่น ไม่ปฏิบัติอย่างตั้งใจ มีการพูดคุยหรือหัวเราะเล่นกัน และมองว่าเป็นกิจกรรมที่น่าเบื่อ ผู้เขียนเสนอว่าควรปรับเปลี่ยนรูปแบบกิจกรรมเป็นพื้นที่เรียนรู้ให้นักเรียนฝึกฝนการใช้ความคิดเชิงวิพากษ์เกี่ยวกับความรักชาติอย่างสร้างสรรค์ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียนให้เป็นพลเมืองที่มีส่วนร่วมในระบอบประชาธิปไตย

การเปลี่ยนผ่านจากระบบการปกครองแบบจารีตสู่รัฐสมัยใหม่ของสยามในช่วงหลังการปฏิรูประบบราชการ: กรณีอำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก ในทศวรรษ 2430-2470

ศุภกิตติ์ หอไชย, ทวีศักดิ์ เผือกสม, ณัฏฐพงษ์ สกุลเลี่ยว — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้ต้องการตรวจสอบถึงปฏิกิริยาของท้องถิ่นที่มีต่อการปฏิรูประบบราชการของสยามเมื่อช่วงกลางพุทธศตวรรษที่ 25 โดยเน้นไปที่คดีการลอบยิงนายอำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก เมื่อช่วงต้นพุทธทศวรรษ 2470 และใช้วิธีการศึกษาแบบจุลประวัติศาสตร์กับวิธีการอ่านย้อนเกล็ดของการศึกษาผู้มีสถานะรองในการวิเคราะห์หลักฐานทางประวัติศาสตร์ ผลของการศึกษาได้แสดงให้เห็นว่า แม้การปฏิรูประบบราชการของรัฐสยามจะมีจุดประสงค์เพื่อรวมศูนย์อำนาจเข้าสู่ส่วนกลางที่ราชสำนักกรุงเทพฯ และสถาปนาโครงสร้างการปกครองแบบสมัยใหม่ที่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันทั่วพระราชอาณาจักร แต่การปฏิรูปดังกล่าวกลับยังต้องเผชิญกับความท้าทาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความขัดแย้งและความไม่ลงรอยกันระหว่างข้าราชการท้องถิ่นและข้าราชการจากส่วนกลาง รวมทั้งความเป็นปฏิปักษ์กันระหว่างชุมชนท้องถิ่นกับผู้ถืออำนาจรัฐในส่วนกลางได้มีอิทธิพลสำคัญในการต่อรองกับข้าราชการรุ่นใหม่และในการท้าทายอำนาจรัฐ จนในท้ายที่สุด ความตึงเครียดเหล่านี้ได้ทวีความรุนแรงขึ้นจนนำไปสู่ความขัดแย้งและการลอบสังหาร

การศึกษาอำนาจละมุนของจีนผ่านสถาบันขงจื่อ ต่อการบริหารจัดการหลักสูตรภาษาจีนของสถาบันอุดมศึกษาไทย ในจังหวัดเชียงรายและจังหวัดเชียงใหม่

ยุทธพงศ์ จันทรวรินทร์, ฉัตรกฤษ รื่นจิตต์ , ซ่อซิง เมธาธารณ์กุล, วนิพพล มหาอาชา — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

งานวิจัยนี้สำรวจรูปแบบและบทบาทของอำนาจละมุนด้านการศึกษาของจีนผ่านสถาบันขงจื่อต่อการบริหารจัดการหลักสูตรภาษาจีนในมหาวิทยาลัยในจังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่ ประเทศไทย โดยใช้วิธีการเชิงคุณภาพ เช่น การสังเกตการณ์ในพื้นที่ การวิเคราะห์เอกสาร และการสัมภาษณ์ ผลการศึกษาพบว่า (1) ก่อนการระบาดโควิด 19 สถาบันขงจื่อในมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงดำเนินการในรูปแบบอุปสงค์-อุปทาน โดยสนับสนุนหลักสูตรระดับปริญญาตรีเป็นหลัก รวมถึงหลักสูตรเอกภาษาจีน รายวิชาภาษาจีนในฐานะวิชาศึกษาทั่วไป และหลักสูตรแพทย์แผนจีนบัณฑิต หลังการระบาดโควิด 19 สถาบันขงจื่อในมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงดำเนินการเป็นเอกเทศมากขึ้นและลดบทบาทการสนับสนุนลง ส่วนของสถาบันขงจื่อในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สถาบันขงจื่อและคณะวิชาดำเนินการเป็นเอกเทศออกจากกันก่อนการระบาดโควิด 19 โดยเน้นหลักสูตรภาษาจีนระดับปริญญาตรีเป็นหลัก แต่หลังการระบาดโควิด 19 สถาบันขงจื่อ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้รับความสำคัญโดยเฉพาะด้านการบริหารจัดการหลักสูตรบัณฑิตศึกษาที่ใช้ภาษาจีนเป็นสื่อการสอน (2) ด้านการบริหารจัดการหลักสูตร มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงได้ปรับรูปแบบหลักสูตรเพื่อเสริมสร้างขีดความสามารถภายในเพื่อตอบสนองต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป ขณะที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ร่วมมือกับสถาบันขงจื่อมุ่งพัฒนาหลักสูตรบัณฑิตศึกษาที่เกี่ยวข้องกับจีนศึกษาให้ครอบคลุมมากกว่าการสอนภาษาจีนรวมถึงองค์ความรู้เรื่องจีนที่กว้างขึ้น การศึกษายังนำเสนอข้อถกเถียงอำนาจละมุนของจีนผ่านอิทธิพลทางวัฒนธรรมของจีนและการขยายการเรียนการสอนซึ่งศึกษาพบว่าสามารถสร้างผลกระทบต่อโอกาสด้านโครงสร้างพื้นฐานการศึกษาในมหาวิทยาลัยทั้งสองแห่งนี้ในบริบทที่เชื่อมโยงกับเป้าหมายทางภูมิรัฐศาสตร์และเศรษฐกิจที่กว้างขึ้นของจีนเฉกเช่นโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง

กลวิธีการสร้างอารมณ์ขันและการใช้ภาษา ในช่องยูทูบ “Ananped”

สุชานันท์ คุณุ, อรทัย สุทธิ — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลวิธีการสร้างอารมณ์ขันและการใช้ภาษาในช่องยูทูบ “Ananped” โดยคัดเลือกตอนที่มียอดผู้เข้าชมสูงสุด จำนวน 50 คลิปวิดีโอ ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2565 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2565 สํารวจข้อมูลเมื่อวันที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2566 ผลการศึกษากลวิธีการสร้างอารมณ์ขันในช่องยูทูบ “Ananped” พบกลวิธีการสร้างอารมณ์ขันทั้งหมด 9 กลวิธี โดยเรียงลำดับจากมากไปน้อย ได้ดังนี้ พบกลวิธีการยั่วล้อมากที่สุด รองลงมาพบการหักมุมและพลิกความคาดหมาย การเสแสร้งและเจ้าเล่ห์เพทุบาย การเล่นเลอะเทอะ แตกหักทำลาย และทำให้เจ็บตัว การใช้ตรรกวิทยาแบบผิด ๆ การแต่งกายแปลกประหลาด การเข้าใจผิดและเข้าใจคนละทาง การล้อเล่นเกี่ยวกับเรื่องความตาย และพบการทำให้เป็นเรื่องเพศและเรื่องสัปดนน้อยที่สุด ผลการศึกษาการใช้ภาษาในช่อง ยูทูบ “Ananped” พบการใช้ภาษาทั้งหมด 13 ลักษณะ โดยเรียงลำดับจากมากไปน้อย ได้ดังนี้ พบการใช้คำภาษาต่างประเทศมากที่สุด รองลงมาพบการใช้คำรุนแรง การใช้ภาษาที่แสดงน้ำเสียงต่าง ๆ การใช้ภาษาเฉพาะกลุ่ม การใช้จังหวะในการพูด การเล่นคำ การตัดคำ การตั้งสมญานามให้กับบุคคล การใช้คำภาษาถิ่น การสร้างคำและสำนวนขึ้นใหม่ การใช้ภาษาขัดแย้ง การเลี่ยงคำหยาบ และพบการใช้คำผิดแบบแผนน้อยที่สุด

คุณค่าของข่าวผลงานของนักศึกษานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี บนเว็บไซต์เดอะลาวเด้อ

ธีระพล อันมัย, มัธยา ธานี — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้มีประเด็นถกเถียงทางวิชาการที่สำคัญคือ การเขียนข่าวของนักศึกษาสาขานิเทศศาสตร์บนเว็บไซต์เดอะลาวเด้อสะท้อนความก้ำกึ่งระหว่างคุณค่าของข่าวที่มีความสำคัญและความน่าสนใจ อย่างไรก็ตาม ข่าวบางข่าวก็ไม่สะท้อนความความสมดุลระหว่างความสำคัญและน่าสนใจเสมอไป งานนี้ศึกษาจากผลงานข่าวและสารคดีจำนวน 30 เรื่องที่เผยแพร่บนเว็บไซต์ https://thelouder.co ผลิตโดยนักศึกษาและศิษย์เก่าที่เข้าร่วมโครงการ Journalism that builds bridges ซึ่งจัดโดยมูลนิธิเพื่อการศึกษาและสื่อภาคประชาชนอีสาน และผลงานทั้ง 30 เรื่อง แบ่งออกเป็น 6 ประเด็น คือ 1) ศิลปวัฒนธรรม บันเทิงและกีฬา 2) สังคมและการศึกษา 3) การเมือง 4) ประวัติศาสตร์ 5) สิ่งแวดล้อม และ 6) เพศสถานะ ผลการวิจัยพบว่า คุณค่าของข่าว (Newsworthiness) มีทั้งความสำคัญ และความน่าสนใจ โดยมิติของความสำคัญ (significance) นั้นมีทั้งประเด็นที่เกี่ยวข้องกับโครงการของรัฐ นโยบายของรัฐที่มีผลกระทบทั้งต่อปัจเจกบุคคล ชุมชนและสังคมในวงกว้าง ส่วนคุณค่าของข่าวในด้านความน่าสนใจ (interesting)

ผลการวิจัยพบว่า ผลงานทั้ง 30 เรื่องให้คุณค่าของข่าวด้านความใกล้ตัว ทั้งในเชิงกายภาพและความรู้สึก รองลงมา คือ ความใหม่สดของประเด็นหรือมุมมองต่อเรื่องที่นำเสนอ (22 เรื่อง) ตามมาด้วยเรื่องที่มีความขัดแย้งและความกระทบกระเทือน อย่างละ 13 เรื่อง รวมทั้งมีประเด็นเรื่องเพศ จำนวน 7 เรื่อง โดยมีทั้งในมิติทางเพศสถานะ เพศวิถี ผลงานทั้ง 30 เรื่องของนักศึกษาหลักสูตรนิเทศศาสตร์ไม่ได้นำเสนอคุณค่าความน่าสนใจในมิติความเร้าอารมณ์หรือความสะเทือนใจอันเป็นปุถุชนวิสัย ไม่เสนอความแปลก และความมีเงื่อนงำหรือความลึกลับซับซ้อนของเหตุการณ์

“ชีวิตผู้ข้า” ตัวตนกับบริบททางประวัติศาสตร์ ในอัตชีวประวัติของมหาสิลา วีระวงส์

ธีรพล บัวกระโทก — Tue, 24 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้ศึกษางานเขียนประเภทอัตชีวประวัติเรื่อง ชีวิตผู้‍ข้า อัตชีวประวัติ My Life Autobiography พุทธทำนาย 16 ข้อ และกลอนลำ แต่งในช่วงปี พ.ศ. 2487 ของมหาสิลา วีระวงส์ นักเขียน นักค้นคว้า และกวีคนสำคัญของลาว ซึ่งพิมพ์ในปี 2004 โดยใช้แนวคิดเรื่องการนำเสนอตัวตนหลายรูปแบบของผู้เขียนในงานเขียนประเภทอัตชีวประวัติของซิ‍โดนี สมิธและจู‍เลีย วัตสันมาเป็นแนวทางในการศึกษา การศึกษานี้พบว่า มหาสิลาเลือกกล่าวถึงเรื่องราวความทรงจำและประสบการณ์ในอดีต เพื่อนำเสนอตัวตนที่สอดคล้องหรือไม่ขัดแย้งกับกระแสความคิดทางการเมืองในบริบทของความขัดแย้งระหว่างกลุ่มอุดมการณ์ทางการเมืองหลายฝ่ายที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตและการทำงานของมหาสิลา ชีวิตผู้‍ข้า เสนอภาพตัวตนของมหาสิลาในสี่รูปแบบ ได้แก่ ตัวตนทางประวัติศาสตร์ ตัวตนในฐานะผู้เล่าเรื่อง ตัวตนที่ถูกบอกเล่า และตัวตนในอุดมคติ ตัวตนที่สำคัญและเป็นสิ่งที่มหาสิลามุ่งนำเสนอคือตัวตนในอุดมคติ ซึ่งได้แก่มหาสิลาในฐานะชายที่เติบโตขึ้นมาในชุมชนวัฒนธรรมลาวในภาคอีสานของสยาม มหาสิลาที่มีสำนึกรู้เกี่ยวกับสถานะของตนเองอันนำไปสู่ความเคลื่อนไหวต่อต้านอำนาจนำของไทย และท้ายที่สุดคือมหาสิลาที่อุทิศตนทำงานเพื่อฟื้นฟูวัฒนธรรมลาว ซึ่งทั้งหมดนี้ได้กลายเป็นคำอธิบายต่อบทบาทและสถานะของมหาสิลาในช่วงเวลาที่เขียนอัตชีวประวัติชิ้นนี้ขึ้นในทศวรรษที่ 1960 และ 1970