จากราชินีแห่งไหมสู่เมืองหัตถกรรมโลก: ศักยภาพผ้าแพรวากาฬสินธุ์ในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงมรดกวัฒนธรรม

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อประเมินความพร้อมและศักยภาพของผ้าไหมแพรวาจังหวัดกาฬสินธุ์ในการพัฒนาสู่การเป็นเมืองหัตถกรรมตามเกณฑ์สภาหัตถศิลป์โลก 2) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาเครือข่ายผ้าไหมแพรวาเพื่อขับเคลื่อนการท่องเที่ยวเชิงมรดกวัฒนธรรมสู่การเป็นเมืองหัตถกรรม และ 3) เพื่อประเมินศักยภาพทางเศรษฐกิจจากการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงมรดกวัฒนธรรมผ้าไหมแพรวากาฬสินธุ์สู่การเป็นเมืองหัตถกรรม ใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสาน โดยเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึก 11 หน่วยงาน/กลุ่มตัวอย่าง และข้อมูลเชิงปริมาณจากแบบสอบถาม 200 ชุด วิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา

           ผลการวิจัยพบว่า 1) ความพร้อมและศักยภาพของผ้าไหมแพรวาจังหวัดกาฬสินธุ์มีความพร้อม 100% โดยมี 3 ประเด็นสำคัญ ได้แก่ (1) การขึ้นทะเบียนเป็นแผนท่องเที่ยวระยะสั้นเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว (2) การสร้างคุณค่าแหล่งมรดกโลกผ่านการร่วมงานระดับนานาชาติ และ (3) วางแผนพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างจริงจัง 2) แนวทางการพัฒนาเครือข่าย พบว่า มี 5 มิติหลัก ได้แก่ (1) มิติผลิตภัณฑ์ (2) มิติบูรณาการ (3) มิติโครงสร้างพื้นฐาน (4) มิติการตลาด และ (5) มิติกลไกขับเคลื่อน และ 3) ประเมินศักยภาพ พบว่า มีจุดแข็งสูงสุดด้านคุณภาพงานฝีมือ (x̄ = 4.67) ส่วนการประเมินตามเกณฑ์การกำหนดเมืองหัตถกรรมด้านการตลาดในงานอีเวนท์มีค่าสูงสุด (x̄ = 4.62) อย่างไรก็ตามยังพบจุดที่ต้องพัฒนา คือ กลไกการบูรณาการที่มีค่าต่ำสุด(x̄ = 4.20) และยังขาดช่างทอรุ่นใหม่ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการแก้ไขเร่งด่วนเพื่อความยั่งยืนของภูมิปัญญา