มนุษยศาสตร์สาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำแนะนำในการจัดทำต้นฉบับบทความเพื่อพิจารณาตีพิมพ์

2025-08-29T17:39:34+07:00

อำนาจและสิทธิธรรมของกษัตริย์ในตำนานสร้างบ้านแปลงเมืองของชนชาติไท ในดินแดนสุวรรณภูมิตอนบน

2024-08-26T12:21:56+07:00

ตำนานสร้างบ้านแปลงเมือง ตำนานเมือง พงศาวดารเมือง เรียกรวม ๆ ว่า “ตำนานประวัติศาสตร์” ของชนชาติไท มีความสำคัญในฐานะเป็นเอกสารเก่าแก่ที่สุดในการบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับที่มาของชุมชนหรือประวัติศาสตร์รัฐ/อาณาจักร บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ตำนานประวัติศาสตร์ของชนชาติไท ว่ามีความเชื่อมโยงกับอำนาจและสิทธิธรรมของกษัตริย์ในการปกครองบ้านเมือง หรือรัฐ/อาณาจักรของชนชาติไทในดินแดนสุวรรณภูมิตอนบนหรือไม่ อย่างไร ผลการศึกษาสรุปได้ว่า ตำนานประวัติศาสตร์มีโครงสร้างส่วนใหญ่ประกอบด้วยสองส่วน คือ ส่วนที่เป็นปรัมปราคติ กล่าวถึงที่มาของกษัตริย์อันเป็นต้นวงศ์ของกษัตริย์ยุครัฐ/รัฐอาณาจักรอย่างพิสดารโดยเฉพาะการลงมาจากฟ้าหรือสวรรค์หรือสืบเชื้อสายมาจากผู้เป็นใหญ่บนฟ้าตามความเชื่อของสังคมไทโบราณโดยมีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่น พญาแถน ผีแถน ขุนผีฟ้า ขุนสาง ส่วนที่สอง เป็นยุคประวัติศาสตร์หรือรัฐ/รัฐอาณาจักรว่าด้วยการสร้างบ้านแปลงเมืองของกษัตริย์ ซึ่งมีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์และเป็นปฐมวงศ์ของราชวงศ์ปกครองรัฐ มีการสืบทอดอำนานกันต่อมาตามสันตติวงศ์โดยใช้แนวคิดความเป็นทิพย์ภาวะของกษัตริย์ และการขยายอำนาจผ่านเลือดบริสุทธิ์เป็นกลไกลหลักในการปกครอง โดยนัยนี้ตำนานประวัติศาสตร์หรือตำนานสร้างบ้านแปลงเมืองของชนชาติไทในดินแดนสุวรรณภูมิตอนบน จึงมีความสัมพันธ์กับกระบวนการสร้างอำนาจ การอ้างอิงอำนาจ และสิทธิธรรมของกษัตริย์หรือเจ้าผู้ครองนครในการปกครองไพร่ฟ้าประชาชนอย่างมีนัยสำคัญ

Enhancing Thai Language Learning for International Students in Higher Education: A Multicultural Educational Approach

2024-07-09T14:39:25+07:00

This academic article explores effective strategies for teaching Thai as a foreign language in a culturally diverse environment. The findings are based on ten years of practical experience and observational analysis. The information has been academically analyzed and interpreted to support coexistence among students from various cultural backgrounds, including Myanmar, Korea, China, and Japan, who are increasingly interested in learning Thai.

This research article presents four key strategies: (1) Attitude Adjustment for Peaceful Coexistence of Students from Diverse Cultural Backgrounds, which focuses on creating an inclusive classroom environment that promotes freedom and fairness; (2) Language Selection in Teaching, emphasizing effective language use to support learning; (3) Promoting Cultural Exchange Through Peer Learning, encouraging collaboration among students to enhance language skills and cultural understanding; and (4) Active Learning, incorporating hands-on activities to engage students in diverse learning experiences which aim to foster an inclusive and dynamic learning environment where students feel connected to the curriculum and collaborate creatively to achieve their academic goals. The study highlights the instructor's role in guiding students to recognize and appreciate both their own and others' cultural identities. By implementing these approaches, teachers can facilitate peaceful coexistence and mutual respect among students.

Key techniques include incorporating discussions on cultural diversity into the curriculum and inviting guest speakers who can communicate in students' native languages to enhance comfort and motivation. Class materials are recommended to be in English to ensure mutual understanding, and experiential learning outside the classroom is emphasized to help students engage with the Thai way of life. These methods align with the principle that understanding other languages and cultures deepens our understanding of our own.

Ethics of Genetic Enhancement and Diminished Achievements: Revisiting Gwen Bradford’s Account of Valuable Achievements

2024-11-12T00:12:14+07:00

Genetic enhancement refers to the use of genome editing technologies, such as CRISPR/Cas9, to improve human capacities beyond medical indications. Critics argue that genetic enhancement could lead to diminished achievements. I call this objection “the diminished achievement argument.” This argument is articulated by Gwen Bradford’s account of valuable achievements which holds that difficulty is a source of value for achievements.
In this paper, I defend Gwen Bradford's account of valuable achievements from three objections: the problem of absurdly difficult tasks, the problem that achievements attained by people who have a great deal of skill or ability appear less valuable, and the problem of lucky achievements. I argue that, based on Bradford's account of valuable achievements, genetic enhancement diminishes the value of human achievements. Nonetheless, I maintain that the diminished achievement argument does not entail the impermissibility of the use of genetic enhancement.

กลวิธีการแปลนามวลีแปลงที่มีตัวบ่งชี้จากภาษาไทยเป็นภาษาจีน กรณีศึกษาการแปลเรื่อง “ข้างหลังภาพ”

2024-09-16T12:52:44+07:00

บทความวิจัยนี้ศึกษากลวิธีการแปลนามวลีแปลงที่มีตัวบ่งชี้ การ ความ และ การที่ จากภาษาไทยเป็นภาษาจีน โดยศึกษาจากนวนิยายเรื่อง ข้างหลังภาพ ของศรีบูรพา และฉบับแปลเป็นภาษาจีนของ Luan and Xing ผลการศึกษาพบว่า การแปลนามวลีแปลงที่มีตัวบ่งชี้ การ และ ความ จากภาษาไทยเป็นภาษาจีนใช้กลวิธีทั้งหมด 9 กลวิธี ได้แก่ 1) การแปลตรงตัว 2) การเติม 3) การตัด 4) การใช้คำคนละชนิดมาแทนที่โดยไม่เปลี่ยนความหมายต้นฉบับ 5) การแปลเป็นกริยาวลี 6) เป็นโครงสร้างกริยา-กรรม 7) การแปลเป็นโครงสร้างภาคประธาน-ภาคแสดง 8) การแบ่งและปรับโครงสร้างใหม่ และ 9) การแปลโดยอรรถ โดยกลวิธีที่ผู้แปลเลือกใช้มากที่สุด คือ การแปลตรงตัว รองลงมาคือ การแปลโดยอรรถ ในขณะที่การแปลนามวลีแปลงที่มีตัวบ่งชี้ การที่ จากภาษาไทยเป็นภาษาจีนใช้เพียง 7 กลวิธี กล่าวคือ ไม่พบกลวิธีการแปลตรงตัวและกลวิธีการใช้คำคนละชนิดมาแทนที่โดยไม่เปลี่ยนความหมายต้นฉบับ ผู้แปลเลือกใช้การแปลโดยอรรถมากที่สุด รองลงมาคือการแปลเป็นโครงสร้างภาคประธาน-ภาคแสดง กลวิธีการแปลนามวลีแปลงที่มีตัวบ่งชี้แต่ละกลวิธีมีลักษณะเด่นแตกต่างกันออกไป เช่น การแปลตรงตัวมักจะใช้แปลนามวลีที่ทำหน้าที่เป็นภาคประธานหรือบทกรรม การแปลเป็นโครงสร้างกริยา-กรรม มักจะใช้แปลนามวลีที่มีโครงสร้าง การ/ความ/การที่+กริยา+กรรม การแปลเป็นโครงสร้างภาคประธาน-ภาคแสดง มักจะใช้แปลนามวลีที่มีโครงสร้าง การที่+ภาคประธาน+ภาคแสดง และใช้แปลนามวลีที่มีความซับซ้อน เป็นต้น

การแปรทางศัพท์กับการประกอบสร้างอัตลักษณ์ของอินฟลูเอนเซอร์ชาวไทย: กรณีศึกษาไพรวัลย์ วรรณบุตร

2024-10-22T12:38:40+07:00

บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการแปรทางศัพท์ ได้แก่ คำอ้างถึงตนเอง คำเรียกขาน อนุภาคลงท้าย และวงศัพท์ ที่แพรรี่หรือไพรวัลย์ วรรณบุตร อินฟลูเอนเซอร์ชาวไทย ใช้ในการถ่ายทอดสดบนเฟซบุ๊กของตนเองในปี 2565 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มีการแสดงอัตลักษณ์แตกต่างกัน และเพื่อวิเคราะห์ความเชื่อมโยงระหว่างการแปรดังกล่าวกับการประกอบสร้างอัตลักษณ์ โดยใช้แนวคิดเรื่องกระบวนการบ่งชี้ทีท่า และบุคลิก เป็นกรอบการวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า แพรรี่ใช้รูปแปรทางศัพท์ที่หลากหลายโดยรูปแปรต่าง ๆ บ่งชี้ทีท่าเชิงความรู้ ทีท่าเชิงความหนักแน่น ทีท่าเชิงอำนาจ ทีท่าความอ่อนน้อม ทีท่าความสนิทสนม และทีท่าเชิงความรู้สึก ทีท่าเหล่านี้ประกอบสร้างบุคลิก 2 แบบ ได้แก่ บุคลิกของผู้มีการศึกษา และบุคลิกของผู้ขายสินค้า บทความนี้แสดงให้เห็นบทบาทของภาษาในฐานะที่เป็นทรัพยากรที่ผู้พูดใช้ในการประกอบสร้างอัตลักษณ์ที่หลากหลายในการปฏิสัมพันธ์

ขึด: มุมมองเชิงจริยศาสตร์สิ่งแวดล้อม

2024-11-28T15:21:59+07:00

เนื่องด้วยมนุษย์เราดำรงอยู่ในโลกธรรมชาติกับทั้งสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต เกี่ยวโยงกันในฐานะที่เป็นสิ่งแวดล้อมซึ่งกันและกัน ปัญหาสิ่งแวดล้อมจึงเป็นปัญหาที่เกี่ยวโยงกับทุกส่วน ความพยายามแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมของมนุษย์ด้วยมุมมองที่ว่ามนุษย์ครอบครองคุณค่าภายในตนเองและเป็นศูนย์กลางของสรรพสิ่งได้นำไปสู่แนวทางการกระทำเชิงจริยธรรมที่มุ่งเน้นผลประโยชน์ของมนุษย์และเป็นเพื่อประโยชน์ต่อมนุษย์เป็นสำคัญนั้น ไม่สามารถแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างแท้จริง จริยศาสตร์สิ่งแวดล้อมจึงปรากฏขึ้นสำหรับปรับเปลี่ยนมุมมองของมนุษย์ที่มีต่อโลกธรรมชาติและกำหนดทิศทางการกระทำเชิงจริยธรรมต่อโลกธรรมชาติ

“ขึด” เป็นขนบข้อห้ามโบราณซึ่งมีความเกี่ยวพันและมีบทบาทต่อการดำเนินชีวิตของชาวล้านนาในหลากหลายมิติ เนื่องด้วยชาวล้านนาในอดีตดำรงชีพด้วยการเกษตรกรรมซึ่งจำเป็นต้องยึดโยงกับโลกธรรมชาติ จึงปรากฏ “ขึด” ที่ข้องเกี่ยวกับโลกธรรมชาติ งานวิจัยชิ้นนี้ซึ่งเป็นงานวิจัยเชิงเอกสารจึงมีเป้าหมายวิเคราะห์มุมมองเชิงจริยศาสตร์ในขึด อันเป็นสิ่งกำหนดความสัมพันธ์และพันธะความรับผิดชอบของชาวล้านนาต่อสิ่งแวดล้อมธรรมชาติหรือโลกธรรมชาติ การศึกษาแสดงให้เห็นถึงมุมมองเชิงจริยศาสตร์สิ่งแวดล้อมในขึด โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขยายขอบเขตเชิงจริยธรรมไปสู่สิ่งแวดล้อมธรรมชาติหรือโลกธรรมชาติ กล่าวคือโลกธรรมชาติครอบครองสถานะเชิงจริยธรรมบางประการ แม้ว่าสถานะเชิงจริยธรรมนี้จะไม่สามารถสรุปได้ว่ามีฐานมาจาก “คุณค่าภายในตนเอง” แต่อย่างไรก็ตามสถานะดังกล่าวนี้เป็นตัวกำหนดการปฏิบัติและความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมของชาวล้านนาที่มีต่อสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ ตลอดทั้งนำไปสู่การเคารพยำเกรงต่อโลกธรรมชาติ

ภาพตัวแทนผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตในวาทกรรมข่าวออนไลน์ภาษาไทย: การศึกษาตามแนววาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์

2025-01-02T15:19:50+07:00

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ภาพตัวแทนผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตที่สื่อผ่านกลวิธีทางภาษาในวาทกรรมข่าวออนไลน์ภาษาไทยตามแนววาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ (Fairclough, 1995) โดยศึกษาจากตัวบทข่าวในไทยรัฐออนไลน์ ข่าวสดออนไลน์ และมติชนออนไลน์ ช่วงปี พ.ศ. 2567 จำนวน 208 ตัวบท และใช้แนวคิดเรื่องผู้แสดงทางสังคม (social actor) (van Leeuwen, 1996) และชนิดกระบวนการ (Halliday & Matthiessen, 2014) เป็นกรอบวิเคราะห์กลวิธีทางภาษา ผลการศึกษาพบว่า สื่อมวลชนมุ่งเน้นนำเสนอภาพผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตในด้านลบซึ่งคิดร้อยละ 94.15 มากกว่าภาพด้านบวกซึ่งคิดเป็นร้อยละ 5.86 ภาพตัวแทนผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตที่ปรากฏในวาทกรรมข่าวออนไลน์ภาษาไทยแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม 1) ในแง่บุคลิกและอุปนิสัย ผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตเป็นบุคคลอันตราย เพราะมีพฤติกรรมก้าวร้าวรุนแรงอย่างไม่สามารถคาดการณ์ได้จนก่อให้เกิดคดีอาชญากรรม ผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตเป็นผู้มีความผิดปกติทางจิต มีอาการโรคจิต ขาดการรักษาอย่างต่อเนื่อง และเคยมีประวัติเสพสารเสพติดอย่างหนัก ผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตเป็นคนเนรคุณ ทำร้ายผู้มีพระคุณจนได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต และผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตเป็นผู้มีความสามารถ จนสามารถกลับตัวเป็นคนปกติหรือ คนดีของสังคม 2) ในแง่สถานะทางสังคมและเศรษฐกิจ ผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตเป็นปัญหาที่แก้ไขได้ยากและเป็นภาระของสังคม ผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตเป็นชนชั้นกรรมาชีพ มีฐานะยากจน และด้อยโอกาส ปัจจัยทางสังคมที่ผลต่อการนำเสนอภาพตัวแทนดังกล่าว ได้แก่ สภาพสังคมไทยปัจจุบัน แนวคิดทางการแพทย์เกี่ยวกับกลุ่มโรคจิต กฎหมาย และความคิดและทัศนคติของคนในสังคมไทย ผลการศึกษาสะท้อนให้เห็นว่าสื่อมวลชนเน้นย้ำและนำเสนอ “ความผิดปกติ” ของผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตในบางแง่มุมเพื่อดึงดูดความสนใจผู้อ่าน ถือเป็นการสร้าง “จุดขาย” ให้แก่การรายงานข่าว แต่ทว่าภาพตัวแทนผู้ป่วยกลุ่มโรคจิตเหล่านี้อาจมีส่วนสร้างตราบาปและสร้างภาพเหมารวมให้แก่ผู้ป่วยกลุ่มโรคจิต ซึ่งมีผลต่อการรับรู้ที่ผิดของผู้รับสารเกี่ยวกับผู้ป่วยกลุ่มโรคจิต

Ambiguous and Haunted: The Representations of Urban Spaces in Sophie Kinsella's Remember Me? And You Owe Me One

2024-10-17T21:46:30+07:00

This paper examines two of Sophie Kinsella's novels, You Owe Me One (2019) and Remember Me? (2008) to analyze the representations of urban spaces as haunted and ambiguous. Drawing on Steve Pile’s (2005) concept of phantasmagoria, the study argues that modernization in urban spaces, driven by capitalism and consumerism generates specific sociocultural phenomena. The analysis reveals that the novels challenge the idealized image of big cities as centers of progress. While the protagonists are educated, independent women working in London, the narratives demonstrate gender biases concealed beneath the facade of urban progress and modernity. The development in urban spaces initially seems to liberate women from patriarchal traditions; however, the characters’ experiences reveal the persistence of these values, leading to anxieties of self-reliance. Additionally, the characters’ embrace of materialistic values reveals a primitive brutality persisting beneath the surface of modernized urban spaces.

Effects of Group Counselling on the Multicultural Identity and Sense of Belonging of Adolescent TCKs in a Chiang Mai International School Setting

2024-10-30T18:55:18+07:00

Due to their cross-cultural lifestyle, adolescent Third-Culture Kids have unique developmental needs, namely, integrating their various cultural identities and building a sense of belonging wherever they live. The present study aimed to assess the effects of group counselling on the multicultural identity and sense of belonging of adolescent TCKs in a Chiang Mai international school setting. A group counselling programme was designed to help the members to explore their cross-cultural experiences and develop a more integrated cultural identity and a stronger sense of belonging. Using a quasi-experimental pre-test/post-test treatment-control group design, participants (N = 18) were randomly assigned to either the experimental group or the control group and participated in a school-based group counselling programme consisting of 10 sessions, each lasting 50 minutes. Data were analysed using descriptive statistics, dependent t-test, and independent t-test. Results of the statistical analyses following the group counselling intervention showed a trend towards significance between the pre-test and post-test identity integration scores, as well as an almost significant difference between the pre-test and post-test sense of belonging scores of the experimental group. In addition, compared to the control group, the experimental group showed a significantly higher integration score and a sense of belonging score, which trended towards significance following the group counselling intervention. These findings offer promise for the development of school-based group counselling interventions designed to help adolescent TCKs to integrate their cultural identities and increase their sense of belonging. However, practical steps should be taken to increase the effectiveness of such interventions, and further research is needed.

How YouTube Product Placement Shapes Thai Consumer Behavior: Insights from the COVID-19 Era

2024-07-21T12:29:40+07:00

This study examines the influence of media exposure and attitudes toward product placement advertising on YouTube on viewer behavioral responses, based on the AISAS theory (Attention, Interest, Search, Action, and Share). Specifically, it investigates overall viewer responses and three sub-components: interaction, engagement, and conversion. Data collected from 408 Thai members of Generation Y in Bangkok during August 2021, amidst the COVID-19 pandemic, were analyzed quantitatively. Multiple regression analysis revealed that "willingness to recommend the product to others" strongly influences both overall and each of the three subdivided viewer behavioral responses. Furthermore, exposure to YouTubers who create brand entertainment (through humorous or engaging content) moderately influences interaction (e.g., liking). Perceived product reliability moderately influences engagement (e.g., commenting), and a preference for eco-friendly products moderately influences conversion (e.g., purchasing). The model explained 48% of the variance in consumer behavior (p < 0.05). These findings have practical implications for practitioners and businesses, suggesting that Generation Y consumers are particularly concerned with product reliability and environmental impact. Therefore, they may be more discerning about advertising and more likely to seek additional information before purchasing.

บทบรรณาธิการ

2025-08-29T17:36:55+07:00